In De Zijlijn

Zelfde Werkelijkheid, anders Beleefd

In de Gooi en Eemlander schreef Jan Herman Baas een analyse van de verkiezingsuitslag onder de kop “Wegsturen van Abrahamse (VVD) keerde zich tegen Dorpsbelangen”. Ik heb een compleet andere analyse van de verkiezingsuitslag.

Jan Herman Baas somt de oorzaken op die volgens hem tot het verlies van DB leidden. “Een (te) sober beleid, nauwelijks woningbouw, maar vooral het breken met de VVD, nauwelijks een jaar voor de verkiezingsdatum.” Baas gaat verder: “De partij (DB) heeft niet kunnen overbrengen waarom VVD-wethouder Gerard Abrahamse moest opstappen in het bloembakkendossier.”

De analyse gaat door: “De VVD nam meteen al wraak bij het revindicatiedebat.” De conclusie die Jan Herman Baas trekt is dat, waar twee honden vechten om een been de derde (het CDA) er mee heen gaat, dankzij een on-CDA-achtige op de persoon (dorpskernbewoner) gerichte campagne.

Tot zover, in een zeer beknopte samenvatting, de analyse in de krant.

Ik las het en dacht even dat ik in een ander Wijdemeren woon dan waar de krant over schreef. In mijn Wijdemeren verliep het afgelopen half jaar qua politiek als volgt:

Absolute meerderheid

DB had de absolute meerderheid  na de overstap van Ben Steenvoorden. Tien van de negentien zetels. Andere partijen mochten een beetje pruttelen, maar als DB het er niet mee eens was, dan ging het niet door.
Waren er geen grote kwesties geweest, dan had die situatie slechts wat irritatie gegeven. Maar die grote kwesties kwamen wel, daar zorgde DB zelf wel voor. Met als gevolg dat de kiezer in Wijdemeren een eind wilde aan de meerderheid van DB. Dus stemde men op alles, behalve op DB, uit vrees dat de absolute DB-meerderheid zou blijven. Dat effect kostte DB wellicht meer stemmen dan achteraf nodig bleek. Het resultaat was woensdag te zien. D66 won flink, de VVD hield stand en het CDA won groots. Alleen de progressieven leverden een zetel in.

In de campagne werd vrijwel niet gesproken over het afzetten van wethouder Gerard Abrahamse. Evenmin waren de stagnerende bouwplannen en het Dorpscentrum onderwerpen die veel aandacht trokken. Wel werd de samenwerking met Stichtse Vecht en Weesp, vurig bepleit door D66 en DB,  door sommigen als ongewenst voorsorteren op herindeling met die gemeenten beschouwd. En er waren twee kwesties die veel aandacht trokken en de stemming in hoge mate beïnvloedden.

Kwestie 1 Bloembakken

Vorige zomer voer DB met een gondel over de Loosdrechtse Plassen en naar Kortenhoef. Op die gondel stond een enorme bloembak met het opschrift “Wethouder G.A. Weg”. Dat opschrift liet niets te raden over. Het leek een oproep om Gerard Abrahamse af te zetten en te stoppen met de bloembakkenproef. Wethouder Jaap van Waveren timmerde vrolijk mee aan de gondel en wekte daarmee verwachtingen.
Toen wethouder Abrahamse door de rest van het college, gesteund door hun fracties, werd heengezonden leek het voor de buitenwereld logisch dat de aankondiging met de gondel verzilverd ging worden. Dat daarmee door DB de weg vrij werd gemaakt om de bloembakkenproef af te blazen of bij te stellen, in ieder geval tegemoet te komen aan de weerstand in een deel van Wijdemeren.
Niets bleek minder waar. Wethouder Jaap van Waveren dook op het bloembakkenproject en schoffeerde de tegenstanders, onder wie Theo Reijn (CDA) en 2700 bezoekers van WMDBB op Facebook.
Mooi dat hij zijn rug recht hield, maar na zijn opvallende gondelprotest was dat niet erg geloofwaardig. Als lemmingen steunde de fractie met uitzondering van Co en Henk de Kloet, zwijgend  zijn voorbeeld op weg naar electorale zelfmoord.

Binnen de VVD was er zeker woede over het heenzenden van Gerard Abrahamse. Maar die kwaadheid zat minder diep dan de kop van de analyse in de krant suggereert.  Een deel van de VVD hoopte immers ook dat de bloembakkenproef van Abrahamse beëindigd zou worden.

Kwestie 2 Revindicatie

Eind vorig jaar werd het mislukken van het revindicatieproject door de VVD opgepikt. De VVD ging op onderzoek uit en vroeg burgers om hun ervaringen te melden. Daar zaten buitengewoon nare zaken tussen van burgers die klem werden gezet door de gemeente over stukken en stukjes grond (150 tot 2 m2) die soms al generaties in familiebezit waren of die samen met een huis 10, 20, 30, 40 jaar geleden te goeder trouw  waren gekocht. De gemeente liet mensen hun eigen grond kopen of huren als zij geen geld hadden voor een advocaat. Er ontstond discussie over de kaarten die de gemeente verzond. In een heftige commissie- en raadsvergadering hield wethouder Jaap van Waveren de rug recht en gaf hij geen millimeter toe, sterker nog opende hij de aanval, ondanks het feit dat er al acht van de twaalf rechtszaken verloren waren. 609 stuitingsbrieven waren er verzonden in december 2011. Als we er vanuit gaan dat achter die 609 brieven gezinnen, vrienden en buren zitten, dan mag aangenomen worden dat deze kwestie DB minstens één zetel (=577 stemmen) kostte, zo niet meer.

Jan Herman Baas schrijft dat de VVD uit wraak handelde. Ik heb vrij dicht op deze kwestie gezeten. Noch bij Martin Vuyk, noch bij andere VVD’ers heb ik ook maar één keer het woordje wraak gehoord. Ik hoorde wel de ontzetting over de manier waarop Wijdemeren met haar burgers om ging in dit dossier. In de VVD hersenpannen kon ik niet kijken, maar wraak was volgens mij niet het motief. De DB fractie stond als één man, met Ben Steenvoorden als woordvoerder, achter de keiharde opstelling van de wethouder. Co de Kloet zag het lemmingengedrag en probeerde te nuanceren. Ria Hennis ontnam hem het woord. De fractie holde naar de afgrond, terwijl de woede op de publieke tribune voelbaar was.

Laat ik mijn analyse van de verkiezingsuitslag samen vatten.

De absolute meerderheid van DB betekende op zich al, dat velen zich van hen afkeerden. DB zou in deze verkiezingen daardoor in ieder geval verliezen. Verdeeld stemgedrag van DB en minder fractiediscipline in de raad had die beweging wat kunnen afremmen, maar niet voorkomen.

Het heenzenden van Gerard Abrahamse heeft hier en daar invloed gehad op het stemgedrag, maar slechts in geringe  mate. DB had zich de electorale zeperd deels kunnen besparen door niet eerst te protesteren tegen de bloembakken en wethouder Abrahamse, maar vervolgens met veel meer fanatisme door te gaan met het project nadat Abrahamse mede door DB was heengezonden. Tegengestelde signalen uitzenden is altijd slecht.

Wethouder Jaap van Waveren had zich moeten verdiepen in de oorzaken van het verliezen van de acht revindicatierechtszaken en hij had zich ter plaatse op de hoogte moeten gaan  stellen van de situatie en praten met bewoners. (En met praten bedoel ik niet adviseren om te huren om er maar vanaf te zijn.) Dan  had hij ontdekt dat niet alles klopte op de kaartjes van het kadaster, dat er verjaring opgetreden was en had hij zijn ambtenaren daarom (tijdelijk) teruggefloten en de kwestie in het college en met de raad besproken. Zijn harde opstelling en dezelfde onverzettelijke opstelling van lijsttrekker Gert Zagt tijdens de campagne heeft DB geen goed gedaan.

Voeg daarbij het feit dat het CDA zich profileerde als tegenpool tegen DB, de afgelopen jaren permanent campagne voerde en ten aanzien van de bloembakken voortdurend dezelfde boodschap uitzond en de winst was voorspelbaar, zoals bevestigd in de statistieken van de stembureau's.

CDA, let op uw Saeck

De kunst voor Theo Reijn en zijn ploeg is om de komende vier jaar niet te vervallen in de fout die het college met het CDA van 2006 tot en met 2010 maakte. Arrogantie ten opzichte van DB en ten opzichte van de kiezer. Zo niet, dan voorspel ik nu al een eclatante overwinning voor DB op het CDA in 2018.

Rik Jungmann