Het is tijd om de bloembakkenproef in het perspectief te zetten van de inspanningen die de afgelopen veertig jaar zijn gedaan om het verkeer in 's-Graveland te beteugelen.

Ook in deze materie lijkt het collectieve geheugen vaak te haperen, vandaar, beginnend met het plan voor een rondweg in 1970, later met een referendum in 1995, toen een overgrote meerderheid van de aanwonenden van Noorder- en Zuidereinde tegen maatregelen stemde, tot vandaag met 75 bloembakken. Het complete overzicht van dit hoofdpijndossier. En alles wat daar tussendoor bedacht en afgeschoten werd.

Chronologisch Overzicht

Op 28 mei 2007 publiceerde de WWK voor het eerst het chronoligische overzicht van de maatregelen en mislukkingen om het verkeer op het Noorder- en Zuidereinde te beteugelen. Dat overzicht staat hieronder. Aansluitend is het in 2008 geactualiseerd. Op 23 mei 2013 werd een nieuw hoofdstuk geschreven. Er werden 75 bloembakken door wethouder Abrahamse geplaatst op de wegen links en rechts van de 's-Gravelandse Vaart. Die tekst staat helemaal onderaan.

Inleiding In de discussie over een randweg vallen termen als telematica, Kijk op de Wijk, gumatec drempels en veel meer, waarvan u zich mogelijk afvraagt: "Waar gaat dit over?" Voor inwoners van Wijdemeren voor wie de geschiedenis van de problematiek op het Noordereinde en Zuidereinde in 's-Graveland, het Hollands- en Stichts End in Ankeveen en de Emmaweg, Koninginneweg en Kortenhoefsedijk in Kortenhoef onbekend terrein is, geven wij een (niet-uitputtend, zo compleet mogelijk) overzicht van wat de afgelopen veertig jaar vooraf ging. De chronologie klopt. De jaartalllen in de periode 1970 t/m 1990 zijn niet exact. Daarna wel, dankzij het eigen archief van de WWK.

Externe factoren

Buiten 's-Graveland deden zich ontwikkelingen voor die de verkeersproblemen verergerd hebben. Het afsluiten van de Krugerbocht in Hilversum en de groei van het Mediapark droegen bij aan de druk op 's-Graveland. Bij de besluitvorming in 's-Graveland speelden externe spelers een rol als het gewest, de provincie, omliggende gemeenten en het rijk (telematica, tolheffing). In dit overzicht zijn die externe zaken kortheidshalve buiten beschouwing gelaten, hoewel zij soms zeer bepalend waren en zijn.

Ook de nieuwbouw in Kortenhoef in de afgelopen veertig jaar heeft uiteraard een niet onbelangrijk deel van de verkeersdruk verhoogd.

1970: Randweg op streekplan

Rond 1970 had de provincie Noord-Holland het voornemen om een randweg om 's-Graveland aan te leggen. Die moest beginnen in de buurt van de molen Hollandia bij Ankeveen, nabij de kruising Kwakel/Kerklaan de Kortenhoefsedijk kruisen en over de belt Groenewoud (Zuidsingel) naar de brug over het Hilversums Kanaal aan het einde van het Zuidereinde (Intratuin) lopen. De weg was al ingetekend in het streekplan. Door heftig verzet van de toen net gevormde gemeente 's-Graveland (1968, Ankeveen, 's-Graveland en Kortenhoef werden samengevoegd) vanwege de aantasting van de natuur, werd de weg uiteindelijk uit het streekplan geschrapt.

1980: Verkeerscirculatieplannen

In de jaren tachtig kwam de verkeersdruk op Noorder- en Zuidereinde regelmatig terug op de politieke agenda. Nooit werd er gesproken over een rondweg. Als dat soms geopperd werd, dan verwees het gemeentebestuur naar de eigen strijd tegen een rondweg en het feit dat de provincie zeker niet meer genegen was om een rondweg op te nemen in het streekplan. Een discussie over een rondweg was daarmee een no go area geworden. Bovendien was het gemeentebestuur van 's-Graveland ook tegen de aanleg van een rondweg.

Er werden veel verkeerscirculatieplannen gemaakt, voor tonnen, door tal van externe bureaus. Al die plannen gingen uit van de bestaande infrastructuur. Zo werden plannen ontwikkeld om éénrichtingverkeer te introduceren op Noorder- en Zuidereinde in combinatie met de Emmaweg en de Koninginneweg, om zo Noorder- en Zuidereinde te ontlasten. Ook kwam er een plan waarbij de laatstgenoemde wegen juist afgesloten werden met een keerlus aan het eind. Hier was de gedachte dat de verkeersoverlast geconcentreerd moest worden op Noorder- en Zuidereinde om zo de achterzijde van de woningen aan die wegen rust te geven. Veel plannen, die veel geld kostten, maar nooit uitgevoerd werden.

Ca. 1986: Stoplichten

Eind tachtiger jaren besloot het gemeentebestuur tot de eerste maatregel op het Noordereinde. Bij de Klapbrug werden stoplichten geplaatst. De hoop was dat daarmee verkeer door 's-Graveland ontmoedigd zou worden. Als neveneffect werd de oversteek voor fietsers veel veiliger. Tellingen wezen uit dat de maatregel het gewenste effect had. Er bleek echter een neveneffect te zijn. De aanwonenden bij de stoplichten klaagden steen en been. De omgeving stonk door de uitlaatgassen van de stilstaande auto's die hard de radio aan hadden staan. Bovendien stond het verkeer regelmatig flink vast voor de stoplichten als er geladen en gelost werd.
Na een vrij korte periode werden de stoplichten uit gezet. Later werden zij verwijderd.

1990: Gumatec drempels

In een nieuwe poging om het verkeer te ontmoedigen en de snelheid eruit te halen werden begin jaren negentig, bij wijze van proef, zeventien z.g. gumatec drempels geplaatst op het Noordereinde. Gumatecdrempels waren rubberen drempels die met schroeven op het wegdek gemonteerd werden. Daarmee werd bereikt dat zij bij het mislukken van de proef eenvoudig verwijderd konden worden. De drempels waren circa anderhalve meter breed. Kleine auto's konden ze niet ontwijken. brede auto's konden er overheen rijden zonder de drempel te raken. Vrachtauto's en bussen gaven enorme klappen op de drempels. Aanwonenden begonnen te klagen over scheuren in hun huizen en slapeloosheid vanwege het lawaai. De proef mislukte, de drempels werden verwijderd.

1995: Telematicaplan

Op enkele plaatsen in Nederland was telematica geintroduceerd als middel om bepaalde auto's tegen te houden en anderen door te laten. Het systeem werkte met een transponder aan de auto, die een signaal aan een automatische barriere doorgaf, waarna de barriere zich alleen opende als de auto gerechtigd was om door te rijden. Lang werd er gewerkt aan draagvlak in 's-Graveland voor een oplossing waarbij slagbomen in Ankeveen, Kortenhoef en de beide einden van 's-Graveland geplaatst zouden worden. Inwoners van 's-Graveland zouden een transponder aan hun auto krijgen, waarmee zij van 24.00 tot 9.00 uur het dorp in en uit konden. Anderen niet. De transponder zou dertig gulden per auto gaan kosten. Omdat het systeem computergestuurd was konden in een later stadium met een druk op de knop de sluitingstijden verlengd worden. Eventueel tot de hele dag.

1996: Referendum

Eind november 1995 stemde de raad met zeven tegen zes voor de invoering van de maatregel. Daarbij liep de scheiding tussen voor en tegenstanders dwars door de fracties van CDA, VVD en D66. DB stemde tegen en de PvdA/GL stemden voor. Daarvoor had de raad echter besloten om een referendum te houden over de kwestie. Nadat er in twee ronden voldoende handtekeningen waren verzameld, werd het referendum op 12 juni 1996 gehouden. De opkomst was 55%. 343 (8%) kiezers stemden voor het plan, 3755 kiezers (92%) stemden tegen. Zelfs op Noordereinde(95 voor/355 tegen) en Zuidereinde (66 voor/210 tegen) werd in meerderheid tegen het plan gestemd.
Het telematicaplan ging niet door.

De details inzake telematica en referendum in 1996.

2000: Kijk op de Wijk

Op 27 juni 2000 werd de eerste voorlichtingsavond gehouden door het project Kijk op de Wijk. 3VO (VVN) presenteerde samen met de Stichting BLOK (Kortenhoefsedijk) en de Stichting Bescherm 's-Graveland en haar Bewoners (Noorder- en Zuidereinde) ambitieuze maatregelem om de doorgaande wegen veiliger te maken. Drie maatregelen werden bepleit. Tolheffing voor doorgaand verkeer met camera's, flitspalen om de snelheid te handhaven en verkeersremmende maatregelen. Vanuit Nederhorst den Berg kwam protest van burgemeester Jan Goudberg.

Op 23 februari 2001 nam een verdeelde raad een sterk afgeslankte versie van de voorstellen aan. De tolheffing wordt uitgesteld. Op de Emmaweg komt een 30 km zone met vier drempels. Langs Noorder- en Zuidereinde en Kortenhoefsedijk komen in totaal acht flitspalen is het plan.

Uiteindelijk wordt de Emmaweg inderdaad ingericht als 30 km zone met meer drempels dan de oorspronkelijke vier drempels. Er komt één flitspaal bij de Smidsbrug (die inmiddels weer weg is). Er komen twee signaleringsborden op Noorder- en Zuidereinde die oplichten als een auto te hard rijdt. En de Kortenhoefsedijk wordt in 2002 voorzien van fietssuggestiestroken.

2007: Doedom

Op 1 april 2007 start Mario Wouters een actie om te komen tot de aanleg van een rondweg om de verkeersdruk op Noorder- en Zuidereinde te verlichten. Er tekent zich een polarisatie af tussen voor- en tegenstanders van de rondweg.

Tot zover de tekst van mei 2007.

2008: Werk aan de weg

De actiegroep Doedom kreeg in 2008 een nieuwe naam. Werk aan de weg.nu heette de groep onder leiding van Mario Wouters en Emile Bakker. Zij verspreidden affiches en stonden op de braderie. De actiegroep kreeg meer en meer aanhangers. Werkaandeweg richtte zich op het Noorder- en Zuidereinde in 's-Graveland. Toen Werkaandeweg voorstelde om een z.g. knip aan te brengen bij de Smidsbrug (geen doorgaand verkeer door 's-Graveland) begonnen de bewoners van Cannenburgerweg, Koninginneweg en Emmaweg (EKC wegen) zich te roeren. Eerst botsten Werkaandeweg en EKC fors met elkaar. Eind 2010 tekenden zij de vrede en trokken zij samen op. De discussie over het verkeer werd verbreed en de raad stelde een verkeersadviescommissie in die adviezen uitbracht over delen van het Wijdemeerse wegennet.

Politiek

Werkaandeweg en haar aanhang had zich in de aanloop naar de verkiezingen van maart 2010 verspreid over een aantal politieke partijen in de raad van Wijdemeren en drukte een flink stempel op de besluitvorming. Emile Bakker en Joep Nuissl traden toe tot Dorpsbelangen. Mario Wouters werd fractieassistent van de PvdA, evenals Michael Kulkens. Beiden gingen bij de afsplitsing van WIJ mee naar die partij. Joep Frijdal was al fractievoorzitter van de VVD in de raadsperiode 2006-2010. In 2006 stapte hij in de politiek, gedreven door onvrede met het verkeer op het Noordereinde, waar hij kort daarvoor vanuit Hilversum naar toe was verhuisd.

Overal 30 km/u

Op 3 november 2010 bracht de verkeersadviescommissie een advies uit dat verregaande maatregelen voorstelde. De "knip" bij de Smidsbrug was gesneuveld. Wel werd voorgesteld om op het Noorder- en Zuidereinde een 30 km/u regime in te stellen. Die snelheid moet worden afgedwongen door de inrichting van die wegen. Daar moeten chicanes, drempels en bloembakken er voor zorgen dat er niet harder gereden kan worden.

Intussen werd er gewerkt aan een verkeersbeleidsplan voor heel Wijdemeren, dat op 30 juni 2011 door de raad werd aangenomen. Daaruit vloeide het plan voort om alle wegen in Wijdemeren opnieuw te categoriseren. Die categorisering gaat bepalen welk regime op die weg of dat wegdeel heerst. Daaruit vloeit voort of er remmende maatregelen genomen gaan worden.
Op 8 februari 2012 gaf de commissie REO groen licht aan wethouder Abrahamse om verder te gaan met de wegcategorisering. Aan dat besluit werd geen enkele ruchtbaarheid gegeven. Pas eind maart, anderhalve week voor het verstrijken van de bezwaartermijn kwam er een publicatie in Wijdemeren Informeren.

Intussen begonnen tegenstanders zich te roeren. De bewoners van de Kortenhoefsedijk, die de bui al zagen hangen, de ondernemersvereniging OCW en anderen. Eind april zal de gemeenteraad besluiten over de categorisering.

Proef

Na een woelig jaar waarin de Verkeerscommissie opstapte, de wethouder toch bleef adviseren en zo in een soort half-half situatie terechtkwam, vanwege onvrede met besluiten van de raad, werd op 21 december 2012 het raadsbesluit genomen om een proef te doen met het plaatsen van bloembakken op de z.g. vaartwegen. Het CDA en twee leden van de tienkoppige DB fractie stemden tegen, Co en Henk de Kloet.

De vaartwegen zijn Noorder- en Zuidereinde, maar ook Cannenburgerweg, Koninginneweg en Emmaweg. De eerste twee wegen hadden zich verenigd in WADW, de laatste drie in VBEKC (Vereniging Bewoners Emmaweg, Koninginneweg, Cannenburgerweg.). Nadat WADW en VBEKC eerst elkaar bestreden hadden, omdat maatregelen aan de ene kant van de vaart gevolgen hebben voor de parallelwegen aan de andere kant, werd de vrede getekend en trokken beide clubs samen op onder leiding van Erik Greve (VBEKC) en Rob Bestevaar (WADW). Burgemeester Martijn Smit waarschuwde voor de aanrijtijden van de hulpdiensten, maar hij bleef een roepende in de woestijn.

B-day, 23 mei

Op 23 mei 2013 was het zover. Het was B-day, er werden 75 bloembakken op het Noordereinde, de Canneburgerweg en de Koninginneweg geplaatst. De Emmaweg verzette zich tegen de komst van bloembakken en het Zuidereinde werd ook niet in de proef betrokken.

Nadat de bloembakken geplaatst waren zag het Noordereinde (beschermd dorpsgezicht) er uit zoals op onderstaande foto.

Er brak de volgende dag, op 24 mei, een volksopstand uit. Bakken werden verplaatst, vernield, beklad, in de vaart gegooid en gesloopt en meegenomen. Op Facebook opende iemand een account "Weg met de Bloembak" waarop in enkele dagen 2000 likes (adhesiebetuigingen) werden gezet. De creativiteit bereikte grote hoogte. Gefotoshopte bakken hingen onder ballonnen, waren bakfietsen, werden gebombardeerd, etc.

Gevaarlijk

Het bleek al direct dat, ondanks de minutieuze voorbereidingen, een flink aantal bakken uiterst gevaarlijk waren opgesteld. De dagen daarop werden die bakken verwijderd of op de stoep gezet. (Kleine kinderen verdwenen bijv. bij het zebrapad achter de ruim 1 m hoge bakken.) Bakken werden fantasierijk beschilderd en ingekort. Op sommige plaatsen was de zak en een hoop aarde alles wat van een bloembak restte. De landelijke en provinciale media stortten zich op de "bloembakkenoorlog". Eén Vandaag, Spijkers met Koppen, het Algemeen Dagblad, Hart van Nederland, RTVNH allemaal berichtten ze over het beschermd dorpsgezicht van 's-Graveland.

Om de tegenstanders de wind uit de zeilen te nemen haastte het college zich om geruststellende persberichten uit te sturen. Ook WADWVBEKC drong aan op geduld. Het is een proef met aanloopproblemen, maar het komt goed en wij zijn blij met de bloembakken was de boodschap.

Op dit moment, 9 juni 2013, worden regelmatig nieuwe bakken aangevoerd om de vernielde en gestolen exemplaren te vervangen. Op internet bereikt de discussie af en toe dieptepunten als voor- en tegenstanders elkaar voor rotte vis uitmaken. Ook de DB raadsleden Emile Bakker en Marcel Maassen lieten zich niet onbetuigd in de strijd, waarbij de man (of eigenlijk de vrouw) werd gespeeld in plaats van de bal.
De sfeer in Wijdemeren is aan het verzuren en de politiek, behalve DB en het CDA, houdt zijn mond.

Wordt vervolgd.