In De Zijlijn

Dagdromen

De berichtgeving in de WWK over het stoppen van de herindeling van Loenen door de Tweede Kamer leidde tot twee reacties die min of meer identiek waren. Ton Vendrig wil met Nederhorst den Berg uit Wijdemeren stappen. Sjors Chamboné wil hetzelfde, maar dan met Loosdrecht. Beiden zijn na ruim zeven jaar Wijdemeren teleurgesteld in het functioneren van Wijdemeren als overkoepelende gemeente en willen er daarom weer uit.

Ton Vendrig: Nederhorst eruit

Ton Vendrig opent met: "Dat u in reactie op het niet doorgaan van de fusie Loenen Breukelen Ronde Venen en Abcoude, de fusiebesprekingen met Wijdemeren ophaalt betreur ik."

Eerlijk gezegd begrijpen wij die reactie van Ton Vendrig niet. Het is gebeurd. De plannen waren zelfs zeer concreet. Zo concreet dat er een stuurgroep werd samengesteld en een stappenplan door beide gemeenten was gepubliceerd. We kunnen nu wel doen of het niet gebeurd is, maar waarom zouden wij? Het is een feit. Leuk of niet.

Ik wil graag ook in herinnering roepen dat rond de eeuwwisseling door Nederhorst den Berg getracht is om een herindelingsgesprek met Muiden en Weesp te starten, in antwoord op de gesprekken die 's-Graveland en Loosdrecht voerden. Nederhorst wilde niet bij 's-Graveland en Loosdrecht. Weesp en Muiden hielden de deur potdicht en wilden niet praten. De provincie hakte de knoop door en dwong Nederhorst om zich aan te sluiten bij 's-Graveland en Loosdrecht. We zullen nooit weten wat er gebeurd was als Muiden en Weesp wel hadden meegewerkt. Misschien was de droom van Ton Vendrig, een Noord-Hollandse Vechtgemeente, wel uitgekomen....

Sjors Chamboné: Loosdrecht eruit

Sjors Chamboné heeft het over: "de indertijd opgedrongen desastreuze samenvoeging met Nederhorst den Berg en ’s-Graveland". Volgens hem is toenmalig burgemeester Gieskens de kwade genius en liet de gemeenteraad he maar gebeuren.

Uit de eerste hand kan ik getuigen dat Chamboné hier een onjuiste voorstelling van zaken geeft. Zowel Loosdrecht als 's-Graveland dreigden bij Hilversum gevoegd te worden door staatssecretaris Van de Vondervoort. De beide gemeenteraden en colleges sloegen de handen ineen om dat gevaar af te wenden. Ook de Loosdrechtse gemeenteraad, die zijn partijtje flink mee blies. Beide raden gaven samen KPMG opdracht om een rapport op te stellen over een samengaan van Loosdrecht en 's-Graveland. Ieder betaalde de helft. Dat was de eerste stap naar de herindeling.

Over de voorstelling van zaken van Chamboné, dat het rijke Loosdrecht de arme sloebers 's-Graveland en Nederhorst moest redden en daar nu aan ten onder dreigt te gaan, is ook nog wel iets te nuanceren.

De OZB van 's-Graveland was aanzienlijk hoger dan die van Loosdrecht. Nederhorst zat er tussen in. Daar kreeg de 's-Gravelandse burger wel iets voor terug. Kinderopvang met gekwalificeerde krachten, een dorpshuis, een lokale omroep, ruime subsidies voor de (sport)verenigingen. In Loosdrecht was dat kariger of afwezig.

Ik geef er geen oordeel over. Het is een constatering. Niets meer of minder dan de politieke keuze van de beide gemeentebesturen van toen. Hogere OZB en ruimere voorzieningen of een lagere OZB en schrale voorzieningen. Zo werkt OZB en de politiek beslist daarover. Toen en nu.

Het harmoniseren van het Loosdrechtse en het 's-Gravelandse subsidiebeleid werd lastig door dat grote verschil. De commissie Van den Broeck boog er zich zeven maanden, achter gesloten deuren, over en kwam er maar gedeeltelijk uit. Zo lastig was de harmonisatie, dat de naweeën nog merkbaar zijn (SV 's-Graveland, Dobber, peuterspeelzalen). Voor Loosdrecht daarentegen betekende de harmonisatie een gedeeltelijke verruiming van subsidies, o.a. voor de peuterspeelzalen. 's-Graveland leed onder de korting op de subsidies en Loosdrecht leed onder de verhoging van de OZB. Ieder zijn deel.

Het hele verhaal is dus veel genuanceerder dan Chamboné stelt. Het is niet zo dat de Loosdrechtse schatkist geleegd is in die van de beide arme partners en daarna verdwenen is. Het geld van de drie voormalige gemeenten is herverdeeld. De subsidies zijn geharmoniseerd en de OZB ging een eigen Wijdemeers leven leiden onder gezag van de Wijdemeerse politiek.

Ben ik blij?

Ben ik blij met de herindeling? Nou..., die is ook mij op onderdelen tegengevallen. De Loosdrechtse stem klinkt, zowel in de vorige periode als nu, vaak wel erg luid in raad en college, daarin ben ik het eens met Ton Vendrig. Er zijn besluiten genomen die mij slecht zijn bevallen, zoals de keuze om het Knorr gebouw te kopen onder druk van de Loosdrecht lobby. Zonde. De afstand tot de burger is sterk vergroot (ook fysiek door de decentrale ligging van het gemeentehuis). Politici en ambtenaren kennen het collectieve geheugen van de kernen niet meer, wat soms blijkt uit raadsvoorstellen en discussies in de raad. De grotere schaalgrootte zou economische voordelen moeten gaan bieden. Dat is maar beperkt gerealiseerd en moet beter kunnen.

Het dualisme in Wijdemeren is volkomen mislukt. De coalitie applaudiseert voor het college, maar controleert weinig. Slechts zelden laat een coalitiepartij een eigen afwijkend geluid horen. De oppositie wordt stelselmatig als irrelevant terzijde geschoven. Soms terecht, maar soms ook onterecht, omdat er niet op argumenten wordt ingegaan. En dat mag nooit gebeuren.

Wil ik dat 's-Graveland uit Wijdemeren stapt? Welnee. Onzin. Dat is pas weggegooid geld! Een heleboel geld. Het is dagdromerij om te denken dat Loosdrecht, Nederhorst en 's-Graveland überhaupt weer simpel uit Wijdemeren kunnen stappen. Op dit moment wordt Wijdemeren, op eigen verzoek (heel verstandig), buiten de herindelingsdiscussie in de regio gehouden. Dat kan nog 10, 15 of 25 jaar duren. En dan zal Wijdemeren als geheel weer mee (moeten) doen met een herindelingsdiscussie over Gooistad of iets dergelijks.

Laten we elkaar dus maar geen verwijten maken en er samen het beste van maken. Er is nog een hoop te verbeteren, om te beginnen met de financiën, want daar begint het.

Rik Jungmann