ingezonden brief

Zelfbeeld

Het begrip ‘zelfbeeld’ speelt een centrale rol in de bestuurskrachtmeting (BKM) van Deloitte getiteld ‘Het resultaat telt’. Vroeger heette dat ‘zelfevaluatie’ maar ‘zelfbeeld’ vind ik een beter woord omdat het een grotere mate van subjectiviteit suggereert. Uit het zelfbeeld van het college van B&W van Wijdemeren blijkt dat men zichzelf te weinig bestuurskracht toedicht. Is dat ook terecht?

Gelukkig hebben we een prima bron om die bewering te controleren: de Programmaverantwoording en Jaarrekening 2015, vastgesteld door de gemeenteraad op 29 september j.l. Daarin wordt in 200 bladzijden gedetailleerd beschreven wat men op allerlei gebieden wilde bereiken en wat men bereikt heeft. En dat is nu precies de essentie van een BKM. De vraag die beantwoord moet worden is immers: kan de gemeente alle (zelf) opgelegde taken aan? De jaarstukken verschijnen onder verantwoordelijkheid van het college en vormen daarmee de schriftelijke neerslag van het zelfbeeld, voorzien van alle onderliggende financiële gegevens.

Veel bereikt

Uit de Programmaverantwoording en Jaarrekening 2015 blijkt hetzelfde als in vorige jaren, namelijk dat er veel bereikt is, maar dat niet alles gelukt is. Kortom, het normale beeld dat we elk jaar bij elke gemeente aantreffen. Grappig is dat bij de bespreking in de raad alleen René Voigt van Dorpsbelangen op zijn mild-ironische manier wees op de relatie tussen de jaarstukken en de BKM. 

Niets in de stukken geeft aan dat het schort aan bestuurskracht. Natuurlijk, sommige dingen zijn niet gebeurd. Zo wilde de gemeente een paar betaalbare rijwoningen realiseren via ‘Collectief Particulier Opdrachtgeverschap’. Dat is mislukt. Tsja, dat zal wel deels aan de particulieren gelegen hebben. Voorts wilde men een nieuwe brandweerkazerne en had men een horecanota gepland; dat is er niet van gekomen. Het percentage telefoontjes dat wordt opgenomen blijkt gedaald te zijn van 98% maar 93%. Wereldschokkend is het allemaal niet. Het enig echt slechte nieuws is dat men niets gedaan heeft aan duurzaamheid. Burgers die met ideeën bij de gemeente kwamen, kregen nul op het rekest (al staat dat niet in de jaarstukken!). Het volledige budget voor duurzaamheid (€ 20.000) is doorgeschoven naar het volgende jaar.

Langetermijnvisie

In zijn zelfbeeld ten behoeve van de BKM geeft het college o.a. aan dat “in de afgelopen jaren in overwegende mate de gestelde doelen zijn gehaald, maar dat tegelijkertijd diverse projecten niet of onvoldoende van de grond zijn gekomen. Zo is er in 2013 wel een Structuurvisie vastgesteld, maar een langetermijnvisie over wat de gemeente bijvoorbeeld wil ten aanzien van accommodatiebeleid en aanpak van uitdagingen op het gebied van recreatie en toerisme, is tot nu toe niet tot stand gekomen.”

Kijken we echter naar de jaarstukken, dan lezen we dat de implementatie van het accommodatiebeleid al in 2015 voor 95% bereikt was. Waar is het probleem dan? En wat recreatie en toerisme betreft, onder ‘Wat is bereikt’ schrijven B&W in de Programmaverantwoording onder andere: “Diverse projecten zijn in 2015 opgestart. Hierbij valt te denken aan de boulevards langs de Nieuw-Loosdrechtsedijk en het toeristisch bebordingsplan.” Voorts is er een bijdrage verstrekt aan de realisatie van het sloepennetwerk, het Jazzfestival en Wonderfeel en is de restauratie van Fort Kijkuit in 2015 afgerond. Er is met grote regelmaat zowel ambtelijk als bestuurlijk contact met het Regionaal Bureau voor Toerisme. Amsterdam Marketing gaat Wijdemeren ondersteunen bij het opstellen van een Marketingplan. En zo nog het een en ander. Toch niet echt slecht allemaal.  En wat die langetermijnvisie betreft, als je ziet hoeveel visiestukken er allemaal gepubliceerd zijn over recreatie en toerisme (zie voetnoot), dan vraag je je af over welke langetermijnvisie het college het heeft.

Conclusie

Samenvattend, het college levert in de Programmaverantwoording geen onderbouwing voor wat het in zijn zelfbeeld beweert. We moeten concluderen dat het college kennelijk tegen Deloitte iets anders gezegd heeft dan wat men uitdraagt in officiële stukken. Is dat erg? Ach, wat is erg… Het CDA en de PvdA/GrL die de meerderheid vormen in het college, hebben een bepaalde visie op de toekomst van de gemeente en dat mag. Ze hebben er ook nooit een geheim van gemaakt dat ze graag richting het Gooi en Hilversum trekken (al hadden ze dat, vind ik, wel al in hun verkiezingsprogramma’s mogen vermelden) en dat komt nu terug in het zelfbeeld van het college. Dat zelfbeeld is cruciaal in de BKM. Ik heb eerder al betoogd dat het zelfbeeld de basis is van het ‘professionele beeld’ waardoor die twee niet onafhankelijk van elkaar zijn. Als de één negatief is, dan is de ander dat ook.

De betrokkenen zijn politici, en politici moeten een visie hebben. Ze moeten van tevoren aangeven welke ambities ze hebben, en die zijn altijd wat ambitieuzer dan wat haalbaar is. Als men vindt dat Wijdemeren zijn ambities niet waar kan maken, dan stelt men de ambities maar bij. Maar dat is het echte probleem niet. Het probleem is dat het zelfbeeld een verborgen agenda heeft. Daarom vrees ik dat de BKM wat Wijdemeren betreft het ultieme voorbeeld is van een self-fulfilling prophecy in de oorspronkelijke betekenis van het woord.

Cor Koster
Nederhorst den Berg

Voetnoot

In een eerdere bijdrage dit jaar uitte ik mijn gramschap over het grote aantal visiestukken. In 2008 kwam de gemeente met een ‘Kadernota Recreatie en Toerisme Wijdemeren’. Daarop voortbouwend verscheen in 2009 de ‘Visie recreatie & toerisme’, vooral gericht op Loosdrecht. Vervolgens kwam men met ‘De kern van Wijdemeren’ (2012), speciaal voor recreatie en toerisme, gevolgd door de ‘Structuurvisie Wijdemeren’ in hetzelfde jaar. Nu hebben we dan in 2016 de ‘Gebiedsvisie recreatie & toerisme Loosdrechts Plassengebied – Bouwsteen Masterplan Oostelijke Vechtplassen’. Dat betekent dus dat we er nog niet van af zijn, van al die visies, want er komt kennelijk nog meer. Een Masterplan zelfs.