Het was min of meer het uur van de waarheid toen gesproken werd over de herindelingsbrief van de provincie. Sommigen realiseerden zich dat niet geheel, anderen geheel niet.

Burgemeester Martijn Smit

Onoverzichtelijk krachtenveld

Burgemeester Martijn Smit gaf een lange inleiding op de behandeling van de brief van de provincie waarin deze de herindelingsprocedure (ARHI) aankondigt voor de Gooi en Vechtstreek. Daarin wordt de situatie van Wijdemeren en Weesp gekenschetst als zorgelijk qua bestuurskracht. Burgemeester Smit gaf aan dat Gedeputeerde Staten (GS), college en raad ieder hun eigen rol hebben te spelen, hetgeen in dit krachtenveld niet altijd even overzichtelijk en simpel is.
De beurt is nu even aan GS. Intussen gaat het college normaal door met het besturen van Wijdemeren en het uitvoeren van de opdracht van de raad om te zoeken naar samenwerkingsverbanden en de zelfstandigheid van Wijdemeren te behouden. Die laatste opdracht voert hij met verve uit.

In dat kader deelde hij mee dat er vrij ver gaande gesprekken zijn met Gooise Meren en Hilversum over vormen van samenwerking. Hij is over die gesprekken zeer positief. Zo positief dat DLP hem op zeker moment terugfloot.

Stop polariseren

De burgemeester had een zeer dringende boodschap aan de raad. Hij is er van overtuigd dat het polariseren, zoals dat in de raad bij voortduring gebeurt, slecht is voor Wijdemeren en de bestuurlijke toekomst van Wijdemeren. In bedekte termen gaf hij aan dat het denkproces in Haarlem verder is dan de meeste Wijdemeerse partijen denken. Hij riep dan ook op om te zoeken naar verbinding en saamhorigheid om eendrachtig met kracht de Wijdemeerse belangen te verdedigen in plaats van elkaar de tent uit te vechten. Op 15 maart bezoekt de gedeputeerde Jack van der Hoek (D66) Wijdemeren. In april of mei komt er een openbaar vervolggesprek met de gedeputeerde.

Terwijl in Haarlem Gedeputeerde Staten voor de ARHI procedure zitten te puzzelen over welke gemeenten samengevoegd moeten worden om tot twee of drie gemeenten in de hele regio te komen, zitten de meeste partijen in Wijdemeren nog te bedenken welke stapjes gezet moeten worden om met zo min mogelijk invloed van buiten de gekoesterde zelfstandigheid behouden kan worden.

Gepasseerd station?

VVD: v.l.n.r. Martin Vuyk, Sieta Vermeulen, Robby Israel.

Robby Israel  (VVD) stelde de hamvraag van de avond. Hij zei: “Wij steunen uw oproep om te komen tot gemeenschappelijke posities volledig, maar is dat niet al een gepasseerd station?” (Of, met andere woorden zijn de kaarten in Haarlem t.a.v. Wijdemeren niet al lang geschud?) Op die vraag kon burgemeester Smit geen antwoord geven.

D66: v.l.n.r. Mario Wouters, Joost Boermans, Nanne Roosenschoon.

Joost Boermans (D66) verklaarde dat hij het eens was met de oproep om samen op te trekken. Hij wees nog eens op de motie die eind november werd aangenomen en waarin het college werd opgeroepen om samenwerking te zoeken, maar de zelfstandigheid te behouden. Hij pleitte voor een speciale raadsvergadering waar ook de burgers kunnen inspreken. Eerder op de avond had hij al een voorstel voor invoering van een referendum aangekondigd. Bovendien nam Boermans de brief van de gedeputeerde minder zwaar op dan de burgemeester. Joost Boermans wees erop dat de ARHI brief nog niet is goedgekeurd door Provinciale Staten en dus een beperkte status heeft.
 Het betoog van Boermans schoot Jan Willem Nienhuis (CDA) in het verkeerde keelgat. “De heer Boermans ziet de ernst van de situatie niet in.

Dromen

Het debat dreigde weer te ontsporen in de patronen die al vanaf het begin van deze raadsperiode bekend zijn. Burgemeester Martijn Smit: “Ik kan uw verschillen dromen. Maak mij wakker en ik noem ze u.” Hij drong erop aan om een gezamenlijke reactie op de brief te formuleren en de verschillen even te vergeten vanwege het hogere doel, het belang van Wijdemeren.

DLP zit Klem

Fractie DLP: v.l.n.r. Gert Zagt, Olivier Goetheer en Alette Zandbergen.

Gert Zagt (DLP) opende met de mededeling dat ook zijn fractie de samenwerking zoekt. Over de ARHI brief oordeelde hij dat met die brief gemeente en inwoners buiten spel staan. “Ons is het stuur uit handen genomen. Alle plannen kunnen in de Kliko. Wij omarmen de onderzoeken naar samenwerking. “ Omdat DLP samen met 20 andere lokale fracties gisteren een verklaring  uitgaf waarin aangekondigd werd om een motie in te dienen waarin de provincie wordt opgeroepen om te stoppen met de ARHI procedure werd geleidelijk duidelijk dat DLP zo’n motie wilde gaan indienen. En één ding was wel duidelijk, daar zou geen meerderheid voor stemmen, waarmee de oproep van burgemeester Smit voor eendracht ontmanteld zou worden. Een dilemma.

René Voigt hield vast aan de motie van november. De brief van de provincie had hem zeer verbaasd, vooral omdat in die brief de Loosdrechtse Plassen worden genoemd als het grootste probleem van Wijdemeren. Dat herkende hij niet. Jan Verbruggen (CDA) was blij met de inleiding van burgemeester Smit. Hij spoorde de burgemeester aan om gas te geven in het overleg over samenwerking met Hilversum en Gooise Meren.

Het keerpunt in het debat

Gert Zagt (DLP) wilde zijn “lokalen motie” indienen en erover te laten stemmen. Van alle kanten werd aan hem zeer dringend gevraagd om dat achterwege te laten om voor dit moment de polarisatie even uit de raad te bannen. René Voigt (DB) “Breng de motie nu niet in. Het hoeft nu niet.” Gert zagt (DLP): “Dat wil ik toch.” Burgemeester Smit: “Ik raad u aan om even te wachten. Als u zo als raad door gaat, dan grijpt de provincie in en dat is ernstig.” Robby Israel (VVD): “Haarlem heeft al besloten. Ik wil niet tegen windmolens vechten.” De druk op Gert Zagt (DLP) werd groot. Hij vroeg om even te schorsen.

Schorsing

Na tien minuten ging men verder. Gert Zagt (DLP) had zijn knopen geteld en liet weten dat hij toch echt zijn motie ging indienen voor stemming. De raad viel over hem heen. Martin Vuyk (VVD): “Die fusie moet. Dat is de realiteit.” Burgemeester Martijn Smit: “Meneer Zagt doe het niet! Zet een stap.” Sieta Vermeulen (VVD): “Uw motie helpt niet. Hij wordt niet aangenomen en hij polariseert.” Jan Verbruggen (CDA) : “Uw motie is niet verstandig. Tijd kopen is niet handig.”

Gert Zagt (DLP): “Wij brengen hem in stemming.” René Voigt:  “Ach, hou toch op!”
De uitslag van de stemming was niet verrassend. Twee (DLP) voor en zestien ( De Rest) tegen.
De optimist René Voigt (DB) merkte op dat de raad nog nooit zo eensgezind was geweest. Slechts twee tegen. Nog nooit vertoond!

Samenvatting

Als we er vanuit gaan dat men in Haarlem al puzzelt over de nieuwe kaart van het Gooi, dan zijn de discussies in de Wijdemeerse raad, zoals Robby Israel terecht zegt, vechten tegen windmolens. De herindeling komt er aan. Referenda, handtekeningen, inspraak zijn marginale middelen die de richting niet meer bepalen. De focus moet niet liggen op interne conflicten in de Wijdemeerse raad, maar op gezamenlijk gedragen tactische en strategische keuzen en allianties om terecht te komen in een nieuwe werkelijkheid waarin de belangen van Wijdemeren en de Wijdemeerse kernen zo goed mogelijk gezekerd zijn in een groter geheel. De uitvoering van de motie van november wijst al in die richting, maar de eis van zelfstandigheid moet niet te hard zijn. Er is nog een lange weg te gaan, maar er is beweging.

Wie weet wordt de partij Wijdemeers Belang de grootste in de nieuwe gemeente, zoals dat ooit met Rosmalens Belang in 's-Hertogenbosch gebeurde.

Dossier Bestuur Gooi en Vechtstreek