Zestig procent van de raadsleden vindt dat het dualisme mislukt is. Dat komt uit een representatief onderzoek van gemeenteraad.nl.

In 2000 constateerde de commissie Elzinga dat de lokale politiek zo dood was als een pier. In de G&E van 2 december 2000 werd dat beeld bevestigd bij een rondgang in de regio. Het dualisme zou de Haarlemmer Olie zijn die de burger weer bij de lokale politiek betrekt.

Op 28 maart 2002 ging de raad van Wijdemeren voor het eerst duaal. De wethouders apart in een hoekje van de raadszaal met samen één microfoon. Wethouders die niet meer meestemmen en geen raadslid zijn. De raad die controleert en het college dat bestuurt. Raadsleden die namens ons, de burger, het college controleren en bijsturen.

De kloof gedicht?

Heeft het duale stelsel in Wijdemeren de burger dichter bij de politiek gebracht? Het lijkt ons niet. Nu is de vergelijking niet helemaal eerlijk, want de herindeling bracht met zich mee dat de politiek per definitie verder van de burger kwam te staan. De vraag moet dus eigenlijk luiden: "Staat de burger in Wijdemeren nu dichter bij de politiek, dan als er geen duaal stelsel was gekomen.?" Daar is geen wetenschappelijk onderbouwd antwoord op te geven. Maar ook die vraag moet het antwoord hoogstwaarschijnlijk negatief beantwoord worden. Het verschil met vroeger, toen wij nog monistisch geregeerd werden, is klein. Sterker nog het lijkt erop dat het college in Wijdemeren minder tegenkracht en controle ondervindt dan de vroegere colleges uit de monistische periode.

Wat vinden raadsleden?

Hoe denken raadsleden er zelf over? Is het dualisme geslaagd? Zestig procent vindt van niet. Dat blijkt uit een onderzoek dat gemeenteraad.nl uitvoerde.

De complete rapportage van de enquête (pdf) is te vinden op de website www.gemeenteraad.nl.

Uit dat rapport:

Deelnemers

Ruim 1350 respondenten hebben de enquête ingevuld, van wie circa 1300
raadsleden. De overige 50 zijn fractievolgers en duoraadsleden. De raadsleden zijn afkomstig uit alle delen van het land, uit grote en kleine gemeenten. Van de enquêtes is 42% ingevuld door raadsleden die vóór 2002, in het monistische stelsel, in de raad zijn gekomen. Het gaat hierbij om representatieve resultaten.

Dualisme is mislukt

Op de vraag wat dualisme is, zegt tweederde van de ondervraagden ‘de ontvlechting van college en gemeenteraad’. Een derde ziet dualisme vooral als ‘meer werk’ en slechts 20% van de ondervraagden ziet dualisme als ‘het verkleinen van de kloof burger en bestuur’. Van de ondervraagden stelt 60% dat het dualisme mislukt is. Hier zit een klein verschil tussen raadsleden van voor 2002 en van daarna. Van de raadsleden die ook het monistische stelsel hebben meegemaakt beschouwd 59,4% het dualisme als mislukt, van de raadsleden gekozen na 2002 62,7%.

Einde citaat

Vervroegde verkiezingen

In de NRC stond vandaag een andere interessante gedachte. In het parlement groeit een meerderheid die het mogelijk wil maken om in een gemeente vervroegde verkiezingen uit te schrijven als er een bestuurscrisis is. Nu is het zo dat een raad voort moet in dezelfde samenstelling tot de volgende landelijke raadsverkiezingen, zelfs als de verhoudingen verziekt zijn en de bevolking eigenlijk wat anders wil. De burger mag pas na vier jaar weer wat van zich laten horen. Vervroegde verkiezingen zouden dat probleem oplossen en zou de raad scherper houden.