De herindeling was het gevolg van verzet tegen rijksbeleid om gemeenten kleiner dan 18.000 inwoners samen te voegen, in combinatie met rijksbeleid om centrumgemeenten, zoals Hilversum te stimuleren om randgemeenten, zoals Loosdrecht en 's-Graveland, te annexeren voor bouwgrond en belastingopbrengst.

Van de Vondervoort vraagt om een wensenlijstje

In 1996 kwam staatssecretaris Van de Vondervoort met een plan om centrumgemeenten (C20) meer ruimte te geven om de vleugels voor woningbouw en bedrijvigheid uit te slaan. Hilversum was zo'n centrumgemeente. De C20 gemeenten mochten aan het kabinet vertellen welke randgemeenten zij er wel wilden annexeren. Hilversum zette o.a. 's-Graveland en Loosdrecht op het verlanglijstje dat naar het kabinet ging, maar stukken van andere gemeenten te Noorden van Hilversum (Laren, Eemnes, etc.).

Tegelijkertijd startte de staatssecretaris een beleid om gemeente kleiner dan 18.000 inwoners te bewegen om samen te gaan. Die druk vanuit het rijk bewoog de provincie Utrecht om tal van samenvoegingsvarianten te bekijken. (BAL, Breukelen, Loenen, Abcoude en bijv. Loosdrecht, Maartensdijk en De Bilt samen.)

Loosdrecht en 's-Graveland slaan de handen ineen

De gemeentebesturen van 's-Graveland en Loosdrecht zagen de bui al hangen, dat zij bij Hilversum gevoegd zouden worden. Zij lieten samen door KPMG dan ook een onderzoek doen naar de voor- en nadelen van een samenvoeging met Hilversum en een samenvoeging van de beide gemeenten. Op dat moment was duidelijk dat alleen samenvoeging van Loosdrecht en 's-Graveland, aangevuld met Nederhorst den Berg, zou kunnen leiden tot voorkoming van annexatie door Hilversum. Dat te voorkomen was het startsein voor de herindeling.

De provincie Utrecht was enthousiast over de voorstellen van Loosdrecht en 's-Graveland. Noord-Holland had geen actief herindelingsbeleid, maar wilde wel meewerken.

Nederhorst den Berg zag eigenlijk niets in de plannen van de beide buurgemeenten, deed nog een poging om iets met Weesp en Muiden te beginnen, maar werd door Noord-Holland gedwongen om mee te doen met de herindelingsplannen van de beide provincies en de buurgemeenten.

Utrecht en Noord-Holland werken eerst samen

De beide provincies deden samen hun best bij het kabinet om de herindeling voor te bereiden en te bepleiten.

G&E, 23 janauri 1999

Op 21 januari 1999 werd in alledrie de fusiegemeenten een voorlichtingsavond georganiseerd. Die avonden waren tegelijkertijd zowel in Loosdrecht, als in 's-Graveland en Nederhorst den Berg. Er waren vrijwel geen tegengeluiden te horen. De meerderheid vond de herindeling prima. Het enige tegengeluid in Loosdrecht kwam van Willem van Kooten.

G&E, 29 januari 1999

G&E, 29 januari 1999

Tot duidelijk werd dat de nieuwe gemeente niet naar Utrecht zou gaan, maar naar Noord-Holland. Utrecht staakte iedere medewerking en organiseerde, buiten medeweten van en tot woede van het Loosdrechtse gemeentebestuur, protestbijeenkomsten in Loosdrecht. Ook stapte Utrecht uit de interprovinciale commissie die de herindeling voorbereidde.

Noord-Holland liet zich niet uit het veld slaan en ging alleen door met het herindelingsproces onder luid gemor van het Utrechtse provinciebestuur.

Inmiddels was ook de Loosdrechtse bevolking enigszins in opstand gekomen tegen de herindeling, hetgeen uiteindelijk leidde tot de oprichting van Dorpsbelangen Loosdrecht, de partij die bij de verkiezingen op 7 november 2001 veruit de grootste partij in Loosdrecht werd met 1657 stemmen van de in totaal 3439 stemmen (ruim 48%) die alleen in Loosdrecht uitgebracht werden. (Zie voor de complete uitslagenlijst het archief.)

Het complete herindelingsdossier staat onder Wijdemeren op deze website. De slaande ruzie tussen Loosdrecht en de provincie Utrecht vindt u hier, hier, en hier.