Manmoedig verdedigde Joost Boermans (D66) gisteren zijn initiatiefvoorstel tot het instellen van een referendum. Het mocht niet baten, ook niet met de halve steun van PvdA-GL.

Steun van Wijdemeren2020

De publieke tribune was goed gevuld met medestanders van Wijdemeren2020, het burgerinitiatief tegen fusie met Hilversum. Alle argumenten die er te vinden waren voor het aannemen van de referendumverordening passeerden de revue in het warme pleidooi dat fractievoorzitter Joost Boermans (D66) hield om zijn initiatiefvoorstel aangenomen te krijgen. De discussie over een fusie met Hilversum versnelde volgens hem de aanbieding van het D66-initiatief, maar ook zonder dat vooruitzicht zou zijn partij een dergelijk voorstel ingediend hebben. De D66 fractie was op dit cruciale moment uitgedund, omdat Patricia Mossinkoff wegens ziekte afwezig was.

Boermans over het initiatiefvoorstel

Het door Boermans ingediende voorstel komt niet van het partijbureau in Den Haag, maar bij de VNG vandaan. De enige aanpassingen in de modelverordening van de VNG zijn het flink verlagen van de drempels om een referendum te starten door de burger. Voor alle duidelijkheid, het gaat hier om een raadplegend, dan wel raadgevend referendum, dat uitsluitend een advies geeft aan de gemeenteraad. De raad kan dat advies volgen, maar ook naast zich neerleggen. De argumenten als "een referendum past niet bij een herindeling", "de vraag is te ingewikkeld om met ja of nee te beantwoorden" en "het is te duur" werden door hem van de hand gewezen. "Uiteindelijk zeggen wij hier in de raad ook ja of nee tegen complexe besluiten." :aldus Boermans. Een referendum kost circa 1 tot 1,5 euro per kiesgerechtigde rekende hij voor. 80% van Nederland is voor het houden van referenda. Het is een democratische gemeentelijke noodrem, die bij bijna alle gemeenten bestaat en die vaak gebruikt wordt bij kwesties als herindelingen en winkelsluiting. Hij dankte de 69 personen die via internet positief reageerden voor het referendum en tegen een fusie met Hilversum. Volgens D66 bestaat er een groot draagvlak in Wijdemeren voor het houden van een referendum.
Joost Boermans sloot af met de opmerking dat hij bereid was om het voorstel aan te passen als dat er voor zou zorgen dat het aangenomen werd.

CDA is tegen referendum

Jan Verbruggen (CDA) meende dat de verordening was toegeschreven naar de politieke situatie in Wijdemeren van dit moment. "Waarom is het referendum niet ingevoerd in de vorige coalitieperiode, toen D66 in het college zat?":vroeg hij zich af. "Landelijk is het CDA tegen referenda, toch hebben wij als afdeling een lokale afweging gemaakt. Daaruit kwam dat wij tegen dit voorstel zijn. Met dit voorstel krijgt 15% van de stemgerechtigden het voor het zeggen (de helft van het minimale opkomstpercentage). De drempels zijn te veel verlaagd, waardoor we te pas en te onpas een referendum kunnen krijgen. Bovendien wil het CDA per kern weten wat men van een voorstel, of in dit geval een herindeling vindt. Nederhorst kan wel wat anders willen dan Kortenhoef."

DB en ZZP vurig voor het referendum

René Voigt (DB) had niet veel woorden nodig. "Wij willen een democratische volksraadpleging. Met het referendum voegen wij iets toe en krijgen inwoners meer invloed. De vraag die voorligt is: 'Wil je dat, of wil je dat niet?'" : aldus Voigt. Zijn ZZP collega, Gert Zagt, hield een lang en vurig betoog waarin hij pleitte voor de invoering van het referendum. "Wij zijn niet bang voor het referendum. Wij willen de kiezers recht in de ogen kijken. Het is een extra instrument om met de burger in gesprek te gaan! Er is in Wijdemeren geen hogere autoriteit dan de inwoners! Geef inwoners de kans om zich uit te spreken! Hier zien wij de kloof tussen burger en overheid." :zo sprak de voormalige partijleider van DB in de vorige coalitie.

Joost Boermans (D66)

Gert Zagt (ZZP)

René Voigt (DB)

PvdA/GL half voor, half tegen

Stan Poels (PvdA/GL, coalitiepartij) stelde vast dat D66 het kroonjuweel afgestoft heeft en nu weer in volle glorie ten tonele voert. Hij complimenteerde Joost Boermans met de verordening. Ook hij vroeg waarom de oude coalitiepartijen niet, toen zij voor maart aan de macht waren, het referendum hebben ingevoerd. Hij betoogde dat een inleidend verzoek voor een referendum flinke vertraging in besluitvorming kan opleveren. Poels gaf een toelichting op het zware en ingewikkelde werk dat een raadslid doet. Veel lezen en overleggen. Een raadslid kent alle facetten van een probleem en de samenhang. Dat is zo complex dat je dat niet met ja of nee kunt besluiten.
Verrassend genoeg kwam hij toch met een amendement op het D66 voorstel als handreiking. In dat amendement werd wel het raadplegend referendum ingesteld (op initiatief van de raad), maar niet het raadgevend referendum op initiatief van de burger. Het gevolg was dat de PvdA/GL half steun verleende aan het D66 voorstel.

D66 raadslid Nanne Roosenschoon leest Charlie Hebdo.
Tout est pardonné...

VVD: Hele dure enquête

Tenslotte kwam Martin Vuyk (VVD) aan het woord. Hij wees erop dat in een democratie volksvertegenwoordigers worden gekozen om besluiten te nemen. Bij een referendum, dat weliswaar de ultieme vorm van democratie is, zal slechts 15% van de kiesgerechtigden bepalen wat er gebeurt. Dat hebben we niet nodig, want wij hebben inspreken, indienen van zienswijzen, spreken met raadsleden en goede communicatie. Een referendum is volgens Vuyk een hele dure enquête, want de uitslag is niet bindend. Later, in tweede termijn, pleitte hij voor het optuigen van een enquêtemachine om veel vaker de mening van burgers via internet te kunnen peilen. De VVD was tegen het D66 voorstel, waarmee het pleit beslecht leek. Zeven CDA en drie VVD stemmen tegen vormden de meerderheid.

CDA en VVD Onvermurwbaar

Na een schorsing deed Joost Boermans nogmaals zijn uiterste best om CDA en VVD te vermurwen. Hij werd daarin weer vurig gesteund door DB en ZZP. Er ontstond nog even een debatje over de kosten. Ook deed Joost Boermans nog een handreiking door voor te stellen de drempels te verhogen. Het mocht niet baten. Gert Zagt (ZZP) meende Stan Poels (PvdA/GL) te citeren toen hij zei: "We onderschatten de inwoners niet, maar in een referendum moeten wel simpele vragen gesteld worden." Daverend gelach op de volle tribune. Poels interrumpeerde: "Ho, ho, zo zei ik dat niet!!".

PvdA/GL boog een beetje mee

Bij de hoofdelijke stemming kwam eerst het amendement van de PvdA/GL aan de orde. D66, DB, ZZP en PvdA/GL (samen 8 zetels van de 18 aanwezige raadsleden) stemden voor, 10 tegen. Daarna werd gestemd over het initiatiefvoorstel van D66. Daar stemde PvdA/GL mee met de rest van de coalitie, ofwel 12 tegen (CDA, VVD en PvdA/GL) en 6 voor (D66, DB en ZZP). Op de publieke tribune was de teleurstelling van de gezichten af te lezen. Ria Hennis (DB) vroeg om een korte schorsing om even bij te komen. (Of om even te roken..?)

Naschrift:

Op de facebookpagina van Wegmetdiebloembakken vonden wij enige tijd geleden een link naar Walcheren. Daar week een D66 raadslid volkomen af van de landelijke voorkeur. Zo blijkt maar weer dat ook bij landelijke partijen de lokale eigen invulling groot is. En dat is zeer gezond.

Red. WWK