In De Zijlijn

Op naar SWW?

Het college van B en W, daarin gesteund door de gemeenteraad, heeft de koers van Wijdemeren gewend naar het water. Er worden samenwerkingsverbanden opgetuigd met Stichtse Vecht en Weesp. De zogenaamde SWW samenwerking.

De SWW samenwerking werd vorig jaar opgetuigd nadat een fusie van Bussum, Naarden, Muiden en Weesp(de G4) mislukt was, omdat de Tweede Kamer het wetsvoorstel afstemde. Tegelijkertijd riep minister Plasterk (Binnenlandse Zaken) dat gemeenten minimaal 100.000 inwoners moesten hebben en dat Utrecht, Noord-Holland en Flevoland samen één superprovincie moesten vormen. Pieter Winsemius deed nog een schepje bovenop de verwarring door in zijn onderzoek naar onze regio vast te stellen dat Wijdemeren en Weesp bij "het water" horen en dus maar met Stichtse Vecht moesten optrekken. De rest van de regio noemt hij "het zand" en die hoort dus niet bij ons. Had hij dat zelf bedacht? Ik waag het te betwijfelen. Ik denk dat die variant hem ingefluisterd is en hem best mooi uitkwam.

Intussen is SWW hard bezig om gezamenlijke taken te zoeken en op te tuigen. Sociale Zaken en Jeugdzorg, maar ook handhaving. Een week geleden schreven de drie colleges nog:

"De eerste resultaten van de samenwerking van de gemeenten Stichtse Vecht, Weesp en Wijdemeren, gaan voor de inwoners zichtbaar worden. Duidelijk is dat op de primaire doelen van de samenwerking, te weten de versterking van de dienstverlening aan inwoners, de versterking van de gezamenlijke kwaliteit, de strategisch/beleidsmatige potentie en het behalen van bedrijfseconomische voordelen, zich kansrijke mogelijkheden aandienen. Dit schrijven de colleges van B&W van Stichtse Vecht, Weesp en Wijdemeren aan hun gemeenteraden in een tweede tussenrapportage over het verloop van de samenwerking."

Dat is mooi.

Maar wie gaat er over die samenwerking? Hebben onze volksvertegenwoordigers nog wel iets in te brengen in zo'n samenwerking? Of wordt die samenwerking een schaamlap. "Ja, wij zijn er tegen dat het zo gebeurt, maar ja, de samenwerkingsorganisatie en de twee andere gemeenten willen het nu eenmaal zo." Klinkt dat niet wat al te bekend in de oren. Of het nu over het Gewest, euhh, de Regio gaat, of het gaat over de Stichting Primair, de GAD of gezamenlijke inkoop, bijna altijd ligt de dader op het samenwerkingskerkhof. Het beruchte democratische gat. Op wie stemt u op 19 maart als blijkt dat de SWW steken laat vallen? Dat de samenwerking veel duurder uitpakt dan toen Wijdemeren het nog zelf deed. (Al is dat misschien nog wat te vroeg.)

En laat u geen zand in de ogen strooien door Dorpsbelangen die een flinke motie liet aannemen. In die motie staat dat Wijdemeren wel mag samenwerken, maar dat dat absoluut niet tot een fusie met S en W mag leiden. In S en W denken ze daar heel anders over. Daar wordt wel open en bloot gesproken over een fusie tot één gemeente die reikt langs de Vecht van de stad Utrecht tot Muiden met ruim honderdduizend inwoners. De samenwerking is het voorportaal van een fusie.

Is fusie verkeerd, ongewenst of fout? Het is stukken beter dan een lappendeken van samenwerkingsorganisaties waarvan niemand de baas is. (Een probleem dat de Regio overigens ook kenmerkt.) En als we dan hebben vastgesteld dat fusie toch beter is, met wie willen we dan fuseren? Doen we dat liever binnen de Gooi en Vechtstreek met Hilversum en later nog met Bussum erbij, of trekken we echt definitief samen met Weesp naar Utrecht West? Naar Loenen, Breukelen, Maarssen, Maarssenbroek en later Tienhoven en Westbroek.

Dat is de strategische vraag die op 19 maart tafel ligt, want de DB-motie houdt de bestuurlijke ontwikkeling echt niet tegen. Blijven we voorsorteren op de Utrechtse variant, of kiezen we toch voor de, vaak ongemakkelijk zittende, historische banden met de Regio Gooi en Vechtstreek?

Bedenk ik dit nu allemaal helemaal zelf? Nee, Kim Putters, de nieuwe directeur van het Sociaal en Cultureel Planbureau zegt in Binnenlands Bestuur:

"Te weinig invloed

Volgens Putters vinden veel Nederlanders dat ze weinig invloed hebben op wat er zoal in Europa wordt beslist. Ditzelfde gevoel zouden burgers kunnen krijgen, wanneer de besluitvorming over wat er in hun gemeente gebeurt, steeds verder van hen af komt te staan. Bijvoorbeeld omdat gemeenten bepaalde voorzieningen niet zelf hebben maar de samenwerking moeten zoeken met vele andere gemeenten."

En wethouder Bert Homan van de Utrechtse gemeente Heuvelrug heeft ook een uitgesproken mening over samenwerkingsverbanden. Hij gaat ze niet aan omdat ze problemen veroorzaken:

"Gemeenten kunnen niet altijd alles alleen, maar de momenteel overal opgetuigde Gemeenschappelijke Regelingen (GR) hebben een groot nadeel: ze neigen uit te groeien tot wangedrochten. De gemeente Utrechtse Heuvelrug gaat om die reden voorlopig geen nieuwe verbanden meer aan."

Al met al voldoende redenen voor de raad lijkt ons om zich nog eens even achter de oren te krabben en zich de vraag te stellen of zij hun macht wel willen overdragen aan oncontroleerbare samenwerkingsverbanden. En de tweede vraag, die door deze raad al beantwoord is, is de vraag of Wijdemeren zich voor zijn toekomst op Utrechtse samenwerkingsverbanden moet richten of op de Gooi en Vechtstreek. Raad en het (overwegend Loosdrechtse) college willen naar Utrecht.

Maar wil de Wijdemeerse burger dat ook? Dat is een vraag die levensgroot op tafel ligt tijdens de komende verkiezingscampagne. Dat debat werd tot nu toe in eigen kleine kring gevoerd, maar moet nu ook maar eens in de echte openbaarheid, achter de microfoon van Het Spieghelhuys, De Dobber, De Drie Dorpen, Ottenhome of Heineke gevoerd worden. Jammer dat we geen lokale radio meer hebben.

Rik Jungmann