In het Weekblad Wijdemeren stond deze week een interview van Herman Stuijver met Marianne Zwagerman over de toekomst van de media en de journalistiek.

Journalistiek

Herman Stuijver was geïnspireerd door een zeer interessante serie over de toekomst van de journalistiek die de afgelopen weken op Nederland 2 werd uitgezonden. De serie heette Iedereen Journalist en ging over de teloorgang van de klassieke journalistiek, het afkalvende verdienmodel van kranten en de opkomst van gratis nieuwssites en duizenden amateurs die zelf met een camera en pen en papier op pad gaan om het lokale nieuws in lokale kranten en op websites als deze tot de medeburgers te brengen. En dan zijn er inmiddels ook nog de sociale media waarmee het nieuws verspreid wordt op het moment dat het ontstaat.
Ook ik zag de serie en kreeg ook het idee om er wat mee te doen in de WWK. Ik was dus aangenaam verrast door het interview van Herman met Marianne Zwagerman in het Weekblad Wijdemeren van afgelopen week, Marianne Zwagerman heeft haar sporen verdiend bij de Telegraaf Media Groep (TMG) waar zij de website Geen Stijl onder haar hoede had. Ook was zij medeoprichter van Powned. En, niet onbelangrijk, zij was de motor achter de opstand in de Horstermeerpolder in 2010 die leidde tot de Republiek Horstermeer.

Iedereen Journalist

Op Uitzending Gemist staat de onderstaande tekst over de TV- serie:

Serie programma's over de toekomst van de journalistiek. De journalistiek ligt onder vuur. Lezers lopen weg en ook adverteerders houden het voor gezien. Internet is de boosdoener en journalisten en uitgevers zoeken naar mogelijkheden om te overleven. Henk Steenhuis, oud-hoofdredacteur van HP/De Tijd, belicht de huidige stand van zaken en het belang van een sterke journalistiek. Over de rampen die zich momenteel voltrekken bij kranten en tijdschriften in Nederland. Het aantal abonnees loopt hard terug, net als de hoeveelheid advertenties. De gemiddelde leeftijd van lezers is schrikbarend hoog, jongeren hebben niets meer met de krant. Ze zoeken hun eigen nieuws wel op internet. Op internet kun je bovendien meepraten en terugpraten, iedereen kan daar journalist zijn.

De serie heet Iedereen Journalist en werd uitgezonden door de NOS/NTR. Het eerste deel werd uitgezonden op 15 juli. het tweede deel op 22 juli en het derde deel op 29 juli. Het is een aanrader om de afleveringen te bekijken om een idee te krijgen waar het heen zou kunnen gaan met de journalistiek en kranten.

Zwembandje

In het interview doet Marianne Zwagerman de uitspraak dat er goede kansen zijn voor lokale kranten. Die moeten volgens haar het gat gaan vullen dat valt omdat de regionale journalistiek volgens haar zienderogen afkalft. Mensen willen weten wat er in hun dorp gebeurt. Daarom denkt zij dat de journalistiek van de lokale bladen dat gat kan vullen en naar een hoger plan getild kan worden. Die lokale bladen moeten volgens haar dan wel ondersteund worden door internetsites. Herman Stuijver sluit het interview af met:' "Red de journalistiek" is het adagium van Marianne Zwagerman, laten we hopen dat haar uitgeworpen zwembandje kranten en tijdschriften op het droge zal trekken.'

IJdele hoop

Het is heel vriendelijk van Marianne Zwagerman om Herman Stuijver hoop te geven dat het Weekblad Wijdemeren gaat floreren omdat de Gooi en Eemlander wegkwijnt, maar het lijkt mij ijdele hoop. Kijk naar de Gooi en Eemlander, ook onderdeel van TMG. Wie de tweets van die krant volgt (@gooieneemlander), daar op de artikelen over Wijdemeren klikt, de WWK volgt en daarnaast NU.nl of NOS.nl volgt, die hoeft de volgende ochtend eigenlijk niet meer de dure papieren krant te lezen. Hier en daar een beetje verdieping op de berichten op internet, veel columns van de eigen journalisten en verder oud nieuws, kookrubrieken en sport. Daar kunnen zij niets aan doen, want zo zit de wereld tegenwoordig in elkaar. Kalft de regionale journalistiek af? Dat wisselt zeer sterk. Het hangt af van de journalist die zich over Wijdemeren ontfermt. Soms is er heel weinig, soms is het weer prima na een wisseling van de wacht. Waar de krant zich wel ernstig zorgen over moet maken is het verdienmodel om die journalisten aan de slag te houden. Maar dat geldt evenzeer voor lokale kranten als de Nieuwsster en het Weekblad Wijdemeren. Kranten worden de komende jaren opgerold door internet. Papier verdwijnt. Geen twijfel mogelijk.

Uitholling democratie

De volgende vraag is dan: hoe gaan die internetsites hun geld verdienen om kwalitatieve journalistiek te kunnen blijven leveren. Onderzoeksjournalistiek, analyses, achtergronden, diepte-interviews. Is daar markt voor? Wil de lezer daar voor betalen? Of wil de markt er voor betalen d.m.v. advertenties? Het is zeer de vraag. Jongeren hebben geen abonnement meer op een krant. Als er geen verdienmodel is om de journalistiek te betalen, dan hebben we als democratie een groot probleem. Het is absoluut noodzakelijk dat misstanden blootgelegd en aan de kaak gesteld worden in de media. Landelijk, internationaal, maar ook lokaal. Zonder die rol van de pers wordt de democratie uitgehold. Misschien gaan sociale media die rol wel overnemen. Wie weet?

Over dit onderwerp is nog heel veel te zeggen. Met Herman Stuijver heb ik afgesproken dat we dat nog gaan doen zodra hij terug is van vakantie. Fijne vakantie Herman.