Hoe wordt het aantal zetels bepaald uit de uitslag van de verkiezingen? Een kleine toelichting.

Het berekenen van het aantal zetels is niet zo simpel. We gaan niet in detail, maar lichten een tipje van de sluier op.

Het begint eenvoudig. Er zijn in Wijdemeren 19 raadszetels te verdelen. Het eerste wat we doen is het aantal uitgebrachte stemmen delen door het aantal zetels. Dat levert de z.g. kiesdeler op. De kiesdeler is het aantal stemmen dat nodig is om 1 volle zetel te behalen. Stel er zijn 9.500 stemmen uitgebracht. Delen we dat door 19, dan is de kiesdeler 500. Een partij met 1500 stemmen heeft dan recht op 3 zetels, een partij met 3000 stemmen heeft recht op 6 zetels.

Helaas zijn de getallen in de werkelijkheid niet zo mooi afgerond. Er blijven reststemmen over. Om bij het voorbeeld te blijven, een partij heeft 3250 stemmen en een andere partij heeft er 1650. De eerstgenoemde partij krijgt 6 zetels en er blijven 250 stemmen te verdelen over. In het tweede geval zijn dat 3 zetels en 150 stemmen over.

Reststemmen en restzetels

Nu wordt het ingewikkeld. Bij iedere partij blijven er reststemmen over. Er vindt een berekening plaats waarbij per partij gekeken wordt naar de hoogte van het aantal reststemmen in verhouding tot het totaal aantal uitgebrachte stemmen. Twee methoden worden er gehanteerd. Bij gemeenten met minder dan 19 zetels wordt "het systeem van de grootste overschotten" gehanteerd. (Bij dat systeem zou DB 8 zetels en D66 2 zetels hebben gehad, hetgeen hier en daar tot vragen leidt.) Bij gemeenten met 19 of meer zetels, zoals Wijdemeren, wordt "het systeem van de hoogste gemiddelden" gebruikt. De hoogste krijgt de restzetel. Daarna zijn er nog reststemmen over. Dezelfde rekenarij wordt nu toegepast, waarna de volgende restzetel toegekend wordt. Bij deze verkiezingen kreeg DB twee restzetels en kwam zo op 9.

Lijstverbinding.

Bij een lijstverbinding spreken partijen vooraf met elkaar af dat zij voor de verdeling van restzetels samen optrekken, waardoor de kans groter wordt dat de restzetel bij één van beiden terecht komt. Bij deze verkiezingen deden de PvdA en GroenLinks dat. Die afspraak had echter niet het gewenste resultaat. Tot twee keer toe viel de restzetel bij DorpsBelangen.

Zie ook: De toelichting op de website van de Kiesraad.