21072009 Historie van Groenewoud

WIJDEMEERSE WEBKRANT

Historie van Groenewoud

Kortenhoef, di 21 juli 2009

Het rapport inzake de bodemverontreiniging in en om de voormalige stortplaats Groenewoud vereist enig historisch perspectief.

Google Earth: Links de Kortenhoefsedijk, boven de kern van Kortenhoef, midden de beltweg naar de belt Groenewoud, rechts de Emmaweg.
In het midden ligt de afgedekte belt Groenewoud.

In de G&E stonden de afgelopen dagen twee grote artikelen die ingegeven zijn door het rapport van bureau DHV over de verontreiniging die is aangetroffen in en om de belt Groenewoud aan de zuidzijde van Kortenhoef, tussen het Hilversums Kanaal en de Zuidsingel. Uit die artikelen zou de indruk kunnen ontstaan dat het hier om een nieuwe kwestie gaat. Niets is minder waar. De kwestie speelt al ruim vijfendertig jaar en steekt af en toe de kop op.

Jaren vijftig en zestig

In de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw kwam de industrie flink op gang. Bij veel van die industriële processen kwam (chemisch) afval vrij. Er was geen milieuwetgeving. De goedkoopste manier om van dat afval af te komen was storten. Eigenaren van grond (vaak agrariërs) verdienden wat bij door stort op hun land toe te staan. Ook officiële vuilnisbelten, zoals de belt Groenewoud in Kortenhoef, werden gebruikt om chemisch afval kwijt te raken. Soms legaal, soms illegaal. In 1972 werd de belt Groenewoud gesloten. Daarvoor was hij enkele malen spontaan in brand gevlogen. Een type ondergrondse brand dat soms weken duurde en veel stankoverlast gaf.

Lekkerkerk

In 1980 schrok Nederland wakker. In Lekkerkerk bleek een woonwijk van 300 woningen gebouwd te zijn op chemisch afval dat met toestemming van de eigenaar van de grond was gestort. De wijk moest worden afgebroken. In Gouderak speelde hetzelfde probleem. In de Volgermeerpolder nabij Broek in Waterland bleek zelfs dioxine gestort te zijn. Er werd geïnventariseerd waar in Nederland problemen met vervuilde belten waren. Dat waren er honderden. Alleen al in Kortenhoef waren 17 plaatsen waar een grotere of kleine stort was. Vrij Nederland publiceerde een gifatlas waar ze allemaal op stonden met hun categorie. Niet allemaal giftig, maar sommige wel. De belt Groenewoud kreeg de A status. De zwaarste categorie. Veel te groot en te duur om te saneren, zeker voor een kleine gemeente als 's-Graveland.

Onrust

Foto uit Het Parool. 1980. Bob de Graaff woont nog steeds aan de Zuidsingel.

In Kortenhoef bestond veel onrust over de belt. (Zie ook dit artikel uit 2001.) De G&E, maar ook andere kranten, zoals Het Parool, stonden er vol van. De meest wilde verhalen deden de ronde. Chauffeurs die illegaal gestort hadden en zwijggeld kregen. Een dubieuze rol van de overheid. Storten om drie uur 's nachts. Namen van bedrijven die gestort hadden circuleerden. De een stortte nog ergere rommel dan de andere. In putten van veertig meter diep. Na enige tijd ebde de onrust weg.

Die onrust kwam later terug toen er een persleiding voor de rioolwaterzuivering in de Horstermeer aangelegd moest worden. De persleiding zou dwars door de belt aangelegd worden. Bij de omwonenden bestond de vrees dat daardoor vervuiling zou ontsnappen. De overheden hadden tot dan namelijk altijd betoogd dat de belt op een samengeperst veenpakket lag dat de zaak afsloot als een soort badkuip. Doorboren van die badkuip voor de persleiding stuitte op veel weerstand. Toch gebeurde dat. Het badkuipverhaal bleek toch niet helemaal waar. De persleiding werd dwars door de belt aangelegd. Er werd beloofd dat het water om de belt zeer goed en regelmatig bemonsterd zou worden.

Heerlijkheid

Rond 1999 ontstond in 's-Graveland het idee om in een samenwerkingsverband van de gemeente, ING Vastgoed en Natuurmonumenten een "Heerlijkheid" (een moderne buitenplaats) op de belt te bouwen. Met het geld dat de bouw op moest brengen, zou de belt beter geïsoleerd kunnen worden van de omgeving om doorlekken van vervuiling te voorkomen. De omgeving zou een parkachtig karakter krijgen. Die plannen kwamen in de raad van 's-Graveland en werden daar aangenomen, waarna het erg stil werd. Slechts af en toe kwam er wt nieuws naar buiten, zoals nu. (Zie ook hieronder de artikelen in ons WWK archief.)