ingezonden bericht

Uitvoeringsgemeente: niet aan beginnen

De conclusie van het Deloitte rapport van augustus 2016 dat Wijdemeren niet voldoende bestuurskracht had, was slecht onderbouwd.

De voornaamste reden die men toen gaf, was — kort-door-de-bocht gesteld — dat het college zijn ambitieniveau niet kon halen. “Het ontbreekt in de gemeente aan capaciteit en middelen." Tja, was de reactie van velen, dan stel je toch gewoon je ambitieniveau bij!

Afgelopen woensdag hoorden we dat de zaak veel ernstiger was dan uit het rapport van Deloitte op te maken was. Bij de presentatie van het onderzoeksbureau Rijnconsult bleken er veel echt grote problemen binnen de organisatie te zijn. Het is duidelijk: hier moet wat gebeuren.

Drie scenario's

Rijnconsult presenteerde drie scenario's: Wijdemeren kan een fusiegemeente worden, een regiegemeente of een uitvoeringsgemeente. Het college van B&W heeft een voorkeur voor het laatste.  Fusiegemeente valt af, want dat wil de gemeenteraad niet. Wat ik vreemd vind, is dat een andere variant niet in het voorstel is opgenomen, namelijk een versteviging van zowel beleid (regie) als uitvoering in de structuur die we nu hebben. Kennelijk vindt men dat gewoon niet haalbaar.

Het is niet helemaal duidelijk wat men onder een uitvoeringsgemeente verstaat. 't Heeft wat weg van een ambtelijke fusie, maar dan anders. De bedoeling is kennelijk dat de gemeente alleen taken uitvoert, terwijl het beleid elders geformuleerd wordt. Daarmee haal je het vloerkleed onder de raad vandaan, want die kan dan alleen maar het beleid paraferen, en hooguit hier en daar wat tegensputteren.  Geen wonder dat die variant — de gemeente als een soort opgetuigde plantsoenendienst — in de rest van Nederland niet populair is. Wat je wèl ziet is dat een bepaalde gemeente uitvoeringsgemeente is voor een aantal gemeenten, en wel voor een specifieke activiteit.

Waarom wil men geen regiegemeente? Op andere plaatsen in Nederland is die optie favoriet. Veel gemeenten willen maar wat graag de regie voeren en anderen het werk laten doen. Waarom dan toch de keuze om uitvoeringsgemeente te worden? Is dat omdat Wijdemeren ook al niet goed is in regie voeren, in beleid maken? Vreemd, want enige ervaring zou er moeten zijn. Wijdemeren praat immers al jaren mee over hoe allerlei zaken uitgevoerd moeten worden in alle regionale samenwerkingsverbanden.

Toch maar fuseren

Ik denk dat de fracties in de raad van Wijdemeren hun verzet tegen fuseren nu maar op moeten geven. Een verandering naar regie- of uitvoeringsgemeente is dermate ingrijpend voor de organisatie in haar huidige kritieke toestand, dat we hier niet kunnen spreken van realistische alternatieven. De verschillende raadsfracties zullen het niet leuk vinden, maar ze zijn er om de activiteiten van onze gemeente in goede banen te leiden. En fuseren — d.w.z. het opheffen van zichzelf als raad — levert de minste problemen op. Alle andere scenario's zijn schijnoplossingen. Een doekje voor het bloeden.

Op naar Gooistad dus. We kunnen ervoor zorgen dat de raadsleden een mooi afscheid krijgen.

Cor Koster
Nederhorst den Berg