IN De Zijlijn

De Referendumbeker

Met terugwerkende kracht schaam ik mij voor D66.

De partij waarvoor ik in de jaren zeventig en weer begin jaren negentig in het afdelingsbestuur zat, van 1994 tot 1998 in de gemeenteraad en van 1998 tot de herindeling in 2002 in het afdelingsbestuur. En al die jaren onder leiding van Hans van Mierlo en Jan Terlouw samen strijden voor bestuurlijke vernieuwing, voor openheid van het bestuur, voor transparantie, voor de kroonjuwelen, het referendum en de gekozen burgemeester. Teleurstelling als Hans Wiegel en later Ed van Thijn weer eens dwars lagen en de zaak in de senaat torpedeerden.

In 2003 nam ik afscheid van D66. Ze draaiden mij te veel. Over de uitzending naar Uruzgan waar de ministers Pechtold en Brinkhorst in het kabinet voor waren, maar met een microfoon voor hun neus dan weer tegen. De arme D66-fractievoorzitter Boris Dittrich werd er hoorndol van, want hij weigerde die uitzending. (Jan Marijnissen zette hem compleet voor aap.) En zo nog flink wat van dat soort akkefietjes. Een kabinetscrisis van enkele dagen na het Nee van Ed van Thijn over de gekozen burgemeester, die opgelost werd met wat geld voor onderwijs. Een ideaal ingeruild voor geld en pluche.

En nu zegt de D66 minister van Binnenlandse Zaken Kajsa Ollongren dat Hans van Mierlo, Jan Terlouw, Boris van der Ham en ik in al die jaren dom waren en niet begrepen dat onze idealen erg onnadenkend waren.

Dat Oekraïne referendum wordt steeds genoemd als het eerste en het laatste referendum. Maar in 2005 was er ook één

Het Eerste Referendum.

Hoe kom ik dan aan deze beker waaruit ik nog dagelijks melk drink? Het was het Eerste Referendum, als we de lokale referenda over IJburg, Telematica, etc. niet mee tellen.

Ik zat in juni 2005 op het stembureau in de brandweerkazerne in Kortenhoef. Er werd gestemd over de Europese Grondwet. Ties Hagen was wethouder voor de PvdA en kwam op de stembureau's morele steun verlenen. Dat deed hij onder andere door deze Europese Referendum ("Europa, Best wel belangrijk. U komt toch ook?) bekers uit te delen.

En hoe ging het met dat referendum? 60% van de Nederlanders stemde tegen de grondwet, net als de Fransen. In Wijdemeren was de opkomst heel hoog, zelfs 70,39 %. Veel meer dan de gemeenteraadsverkiezingen bij de herindeling. In Wijdemeren stemde 54,55 % tegen de Grondwet. Het kabinet schrok zich een ongeluk, net als na het Oekraïne referendum. Ook toen deed men een jaar lang het zwijgen er toe, terwijl Balkenende stilletjes verdragen afsloot die hetzelfde beoogden als de Grondwet. Net als na het Oekraïne referendum toen Rutte zorgde voor een inlegvelletje.

Rik Jungmann

PS. Arjan Lubach was gisteren briljant over D66 en het referendum. Een aanrader.

PS-2. Het wordt nooit wat zo, met die idealen.