In De Zijlijn

Herdenken en zo

De afgelopen week was het de week van het herdenken. Herdenken wat er in de Tweede Wereldoorlog gebeurde, maar eigenlijk ook wat er daar voor en wat er daarna gebeurde en nu nog overal gebeurt.

Het is een rusteloze verwarrende wereld. Na een betrekkelijk rustige periode zijn we met de wereld beland in veel onrust, oorlog, vluchtelingen en problemen. Dagelijks zien we vluchtelingen uit Syrie, Libie, Irak en andere onheilsplaatsen op Rhodos, Lampedusa en Sicilië aan land komen. Zij hebben het gehaald. Honderden anderen niet. Gruwelijke geweld van IS, Assad, Al Qaida en Boko Haram is aan de orde van de dag, waardoor die vluchtelingenstromen op gang komen.

In het Oosten van de EU rommelt het ook. Oost Oekraïne is een wespennest, nadat de Krim eerder geluidloos werd overgenomen door Rusland. MH17 werd neergeschoten. De Russen beweerden gisteren in het nieuws dat Oekraine dat zelf deed, de Nederlandse regering laat doorschemeren dat zij denkt dat Rusland er de hand in heeft gehad. Voor wie zich in de jaren vijftig en zestig al interesseerde voor de wereldpolitiek dringt zich de vergelijking met de Koude Oorlog op, toen wederzijds dreigen en intimideren, gelardeerd met propaganda, aan de orde van de dag was. De Muur, Checkpoint Charlie, het U2 incident, de Praagse Lente en de Cuba crisis.

Intussen doet het Nederlandse kabinet er een week over om tot een onbegrijpelijk compromis te komen over de vluchtelingen- en asielzoekersproblematiek  waarvan veel gemeenten al hebben aangekondigd dat ze het niet kunnen of niet willen uitvoeren. Rutte, Asscher, Samsom en Zijlstra leggen het bed-bad-brood compromis uit tot ze de blaren op de tong hebben, maar het is niet uit te leggen. Niemand heeft iets gewonnen bij de Haagse werkelijkheid dat asielzoekers van harte gaan mee werken met hun uitzetting als ze maar kortstondig een dak boven hun hoofd en wat te eten krijgen. Die Haagse werkelijkheid is een luchtkasteel, dat in no time leeg zal lopen, waarna het kabinet een nieuwe list zal moeten verzinnen. Maar, ze zitten er nog.

Juist in de dagen rond 4 en 5 mei staat de televisie bol van de documentaires over de periode voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog. Over de Duitse Joden die naar Nederland vluchtten voor de groeiende dreiging van het toenmalige Duitse naziregime. De Nederlandse regering probeerde die asielzoekers tegen te houden door ze in opvangcentra en zelfs in kamp Westerbork te interneren. Misschien was ook toen de gedachte, net als nu, dat ze dan wel zouden gaan meewerken aan hun uitzetting naar Duitsland of Oostenrijk. Ook toen bestond er al een van de realiteit losgezongen Haagse werkelijkheid.

Bord uit de tentoonstelling van de Historische Kringen in Ankeveen.

Na het begin de bezetting zonderde de bezetter langzaam maar zeker de joden af van de rest van de bevolking. Met een J in het persoonsbewijs, met verboden om in parken, bioscopen of stadsdelen te komen. Het net van de bezetter sloot zich langzaam. Er was geen ontkomen aan.

Een dag of drie geleden trof ik een folder van een schoonmaakbedrijf in de brievenbus aan. “Onze mensen hebben een Nederlandse nationaliteit.” : stond er, als één van de krachtige aanbevelingen om met het bedrijf in zee te gaan. Alsof iemand zonder Nederlandse nationaliteit niet goed kan schoonmaken... Misschien goed bedoeld, maar we zouden nu toch echt wel beter moeten weten.

Ik word daar allemaal erg treurig van, zeker rond 4 en 5 mei.