persbericht

Explosies in het heelal:
nieuwe ontwikkelingen in de röntgensterrenkunde

In het heelal zijn er voortdurend ontploffingen van sterren waar te nemen. De stof die hieruit ontstaat, vormt de basis van leven op Aarde. Door de enorm hoge temperaturen van deze gas, kunnen wij het beste naar kijken in golflengtes korter dan wij met onze ogen kunnen zien . Speciale telescopen zijn hiervoor nodig. Op 9 oktober a.s. geeft Jelle de Plaa een lezing hierover met als titel “Nieuwe ontwikkelingen in de röntgensterrenkunde”.

Image credit:
NASA/JPL-Caltech/CXC/SAO

De lezing is georganiseerd door de KNVWS ’t Gooi en wordt gehouden om 20:00 uur in het Bezoekerscentrum van Natuurmonumenten in ‘s-Graveland, 1ste verdieping. Toegang voor leden is gratis. Voor niet leden is de toegang €3. Iedereen is welkom!

Clusters van sterrenstelsels zijn in veel opzichten de grote steden van ons heelal. Ze bestaan uit wel 100 tot 1.000 sterrenstelsels die binnen een diameter van enkele miljoenen lichtjaren samengepropt zijn. Elk sterrenstelsel bestaat op zijn beurt weer uit ongeveer 100 miljard sterren waarvan onze Zon er één is.

Van ons eigen sterrenstelsel, de Melkweg, weten we dat er voortdurend sterren ontstaan, maar ook dat er sterren ontploffen in zogenaamde supernova-explosies. Tijdens die explosies ontstaan allerlei chemische elementen die aan de basis staan van al het leven op Aarde. De sterren ontploffen met zoveel geweld, dat er flinke hoeveelheden heet gas van miljoenen graden Celsius het heelal in worden geslingerd. In een cluster van sterrenstelsels zijn die gassen het beste te zien in röntgenstraling.

In 1999 zijn er twee baanbrekende röntgentelescopen gelanceerd: XMM-Newton (ESA) en Chandra (NASA). Op 9 oktober a.s. vertelt SRON onderzoeker Jelle de Plaa over zijn onderzoek naar de samenstelling van het hete gas in clusters van sterrenstelsels en wat daaruit op te maken valt over de grote supernova-explosies die de elementen vormden waar wij uit bestaan. Hij laat ook zien dat de röntgenstraling uit het verre heelal nieuwe inzichten geeft over de grote structuur van het universum, het kosmisch web.

De lezing wordt gehouden 9 oktober om 20:00 uur in het bezoekerscentrum van Natuurmonumenten in ’s-Graveland, Noordereinde 54b, naast onze toekomstige sterrenwacht (Let op: nieuwe locatie!). De toegang is gratis voor de leden van Koninklijke Nederlandse Vereniging van Weer- en sterrenkunde afdeling ‘t Gooi. Voor niet-leden is de toegang €3,--. Iedereen is van harte welkom!
Voor meer informatie zie onze website: www.knvwshetgooi.nl.