ing. brief

Oud (2)

Cor Koster uit Nederhorst den Berg schrijft over oude mensen en dingen die voorbijgaan. Deze keer over de harde schijf in je hoofd.

Naarmate je ouder wordt gaat je geheugen achteruit. Je kunt niet meer op een woord komen of je bent even kwijt hoe die man of vrouw precies heet. Dat komt omdat de interne harde schijf in je hoofd vol raakt. Dat althans zeggen sommige psychologen onder wie Michael Ramscar, werkzaam aan de universiteit van Tübingen. Alle Windows-gebruikers kennen het verschijnsel: je computer wordt trager naarmate je hem langer gebruikt. De reden: er staat zoveel op. Het duurt langer voordat de computer net dat stukje code gevonden heeft dat-ie nodig heeft. Nu werkt geheugen bij mensen niet als een harde schijf en is er bij de mens geen sprake van één geheugen.

Dat woord is een verzamelterm voor honderden verschillende processen die zich in de hersenen kunnen afspelen. Maar toch kun je een parallel trekken. Ouderen weten meer, zijn in hun leven meer woorden en meer begrippen tegengekomen waardoor het terugvinden van een bepaald stukje informatie meer tijd kost. Net zoals het langer kost om een bepaald boek te vinden in een hele bibliotheek dan op een enkele boekenplank. Het voordeel is echter dat ze ‘wijzer’ zijn, juist omdat ze meer weten.  ‘Wijs’ is niet voor niets afgeleid van ‘weten’, en ‘wijs’ wordt eerder geassocieerd met een bejaarde vrouw dan met een fris huppelkutje. Oude mensen hebben gewoon meer kennis en inzicht.

Goed voor het zelfgevoel

Het is een mooie theorie en goed voor het zelfgevoel van iemand die even niet op een woord of op een naam kan komen, maar ik geloof er niet veel van. Het meeste hersenonderzoek wijst immers uit dat het brein al na je twintigste achteruitgaat. Geheugen, concentratievermogen en mentale flexibiliteit nemen langzaam af. Daar kun je weinig aan doen, behalve proberen actief te blijven.

Maar … stel nou eens dat het waar is. En, verder fantaserend, stel nou eens dat je, net als bij een computer, de zaak op zou kunnen schonen. De overbodige zaken verwijderen van die harde schijf in je hoofd, het register uitmesten, alles defragmenteren. Zou ik dat doen? Verder gaan zonder al die verouderde en onnutte gegevens, zonder die vele associaties die je in een lang leven opgebouwd hebt? Misschien zelfs met een heel nieuw en lekker snel operating system? Windows 10.1 of zo?

Eigenlijk denk ik niet dat ik het zou willen. Ik ben te gehecht aan alles wat ik in de loop der jaren geleerd heb.  Okay, het zoeken in mijn geheugen duurt wat langer en ik kan niet alles direct vinden, maar ach, zo erg is dat niet want ik heb intussen ook meer tijd. Ik ben met pensioen.