Koen Janmaat verbaast zich erover dat Loosdrecht indertijd op de valreep nog even kon besluiten om een Dorpscentrum te bouwen, wat Wijdemeren nu al 12 jaar veel geld kost.

Potverteren?

Koen Janmaat snijdt hieronder een interessante kwestie aan. Kan een gemeente vlak voor een herindeling nog verstrekkende besluiten nemen waarmee de fusiegemeente (en dus de toekomstige partnergemeente(n)) wordt opgezadeld? Of, om een ander voorbeeld te geven, kan een gemeente voor de fusie nog snel even potverteren, iets leuks voor de burgers doen? Nog even snel een contract afsluiten, en opdracht voor een gebouw geven, etc. Hij stelt de vraag naar aanleiding van de problemen met het Dorpscentrum Oud Loosdrecht die Wijdemeren al ruim 2 miljoen euro kostten. Loosdrecht besloot tot de bouw van het Dorpscentrum tijdens de allerlaatste raad op 20 december 2001, 11 dagen voor de fusie met Nederhorst en 's-Graveland.

De wetgever is bedacht op dit soort situaties en heeft er maatregelen tegen genomen in de wet ARHI, Algemene Regels Herindeling. In de periode voorafgaand aan de fusie van gemeenten houden Gedeputeerde Staten preventief toezicht op de besluiten die de raden nemen. (Zie het document van de Provincie Zuid-Holland hierover.)

GS houdt toezicht op de beantwoording van onderstaande vragen:

3.4 Toepassing bijzonder toezicht

Nadrukkelijk wordt gesteld dat de gemeenteraden van de gemeenten die bij een herindeling zijn
betrokken hun verantwoordelijkheid voor een structureel sluitende begroting behouden, ook in de periode dat Gedeputeerde Staten als toezichthouder in de besluitvorming worden betrokken. Daarbij moeten onderstaande vragen bij ieder besluit gewogen worden.

1. Is overleg gevoerd met de andere gemeenten waarmee een nieuwe gemeente wordt gevormd en zo ja, wat was hiervan het resultaat?
2. Beïnvloedt de hoogte van de geraamde investering de financiële positie van de nieuwe gemeente?
3. Heeft de investering een verstoring tot gevolg van de verhouding tussen het voorzieningenniveau van de huidige gemeente en het voorzieningenniveau van een gemeente van de grootte als de nieuw te vormen gemeente?
4. Komt de investering voor op het investeringsplan en zo ja, vanaf wanneer?
5. Is de raming reëel?
6. Is de beschikking over de reserve gepland en zo ja, komt het bedrag overeen met het oorspronkelijk
   geraamde bedrag?
7. Is de investering onvoorzienbaar, onuitstelbaar en onontkoombaar?
8. Zou de investering ook gedaan zijn bij afwezigheid van een herindelingsvoorstel?
9. Zijn er nog andere aandachtspunten?

Mooie vragen, goede voornemens. Dat wel.

Werkt dat toezicht?

Daar kunnen flinke vraagtekens bij worden gezet. Voorzover wij weten heeft er geen overleg met het toenmalige gemeentebestuur van 's-Graveland plaatsgevonden over het besluit om wel of geen Dorpscentrum te bouwen. Die vraag is zeker nooit aan de 's-Gravelandse raad voorgelegd. Zoals er ook geen overleg met Loosdrecht en Nederhorst heeft plaatsgevonden over het onderbrengen van de kunstcollectie van 's-Graveland bij een separate stichting. En zo waren er over en weer meer ingrijpende besluiten waarover geen overleg werd gevoerd.
Wij hebben nimmer iets gehoord over besluiten die door GS werden tegengehouden en zelfs hebben wij in die periode nooit gehoord dat GS kritische vragen stelde over grote projecten die een flink beslag zouden leggen op de financiën van de toekomstige fusiegemeente. Als er als sprake was van toezicht in de jaren 2000 en 2001, dan is dat toezicht wel zeer low profile uitgevoerd.