Het kabinet heeft een voorstel ingediend om de gemeentwet op onderdelen aan te passen. Met de verkiezingen in zicht kunnen die in maart mogelijk al een rol spelen.

Het is niet duidelijk of de wijzigingen in maart al aangenomen en van kracht zullen zijn, of dat er nog maanden doorgepolderd wordt over het voorstel.

In Binnenlands Bestuur staat een lijstje van de VNG met de belangrijkste wijzigingen:

1. De burgemeester krijgt een wettelijke rol in het proces van collegeonderhandelingen na verkiezingen
2. Vervallen verplichting tot uitbrengen van een burgerjaarverslag
3. Vrijwillig ontslag wethouder kan onmiddellijk ingaan
4. De Commissaris van de Koning is als Rijksorgaan belast met het adviseren en bemiddelen als de bestuurlijke integriteit in een gemeente in het geding is
5. Het college krijgt de mogelijkheid om zijn bevindingen over de profielschets van de burgemeester kenbaar te maken voordat deze wordt vastgesteld
6. De raad kan één of meer wethouders als adviseur aan de vertrouwencommissie toevoegen, zowel bij benoeming als herbenoeming van de burgemeester
7. De voorzitter van een raadscommissie hoeft niet langer lid te zijn van de raad
8. Raadsleden kunnen niet langer zitting nemen in bezwaarschriftencommissies

Er zitten toch wel wat opvallende zaken in dit lijstje.

Ad 1.

Tot nu toe was het aan de raadsfracties of zij wel of niet de burgemeester betrokken bij de coalitieonderhandeling en de samenstelling van het coalitieprogramma na de verkiezingen. Ook de portefeuilleverdeling is een kwestie van de raadsfracties, afgezien van de portefeuilles die de burgemeester heeft uit hoofde van zijn functie (qualitate qua), zoals openbare orde. De burgemeester vindt deze gang van zaken niet leuk, want hij mist op dat moment de greep op het proces. Als de burgemeester een wettelijke rol krijgt in de collegeonderhandelingen is dat een zeer wezenlijk verschil met de huidige gang van zaken.

Ad 2.

Het verplichte burgerjaarverslag bestaat nu een jaar of tien. Het is echter nooit gaan leven.

Ad 6.

Het feit dat niet gekozen, of zelfs buiten de gemeente wonende wethouders aan de vertrouwenscommissie die het profiel van een nieuwe burgemeester opstelt, kunnen worden toegevoegd is wel heel opmerkelijk.

Ad. 7

Het voorzitterschap van de raadscommissies wordt bereikbaar voor iedereen. Het grote voordeel is dat de voorzitter zich dan volkomen terecht kan onthouden van een eigen mening. Nu is de voorzitter een raadslid dat soms flinke moeite heeft om zijn eigen mening achter zijn kiezen te houden.

Ad 8.

Een prima voorstel dat een einde maakt aan dubbele petten van raadslden die ook in de bezwaarschriftencommissie zitten.