ingezonden brief

Stemmen zonder kennis

Raadsleden moeten vaak een beslissing nemen over zaken waar ze de ballen verstand van hebben. Dat is helaas onvermijdelijk. Nemen we als voorbeeld preventieve logopedie, een onderwerp dat onlangs aan de orde was.

Basisscholen in een aantal gemeenten in de regio hadden tot eind 2011 een logopediste die de taal- en spraakontwikkeling van kinderen in groep 2 onderzocht, d.w.z. kinderen van 5 en 6 jaar. Dat kost natuurlijk geld; voor Wijdemeren 25.000 euro per jaar. De GGD, die regionaal voor deze zorg verantwoordelijk is, wilde erop bezuinigen. Mooi, denk je dan. Dat scheelt Wijdemeren 25.000 euro. Niet iedereen vond dat echter een goed idee.

Volgens de logopedisten zelf - het zal niet verbazen - is preventieve logopedie zéér belangrijk. In een brief aan de ouders meldt het logopedistenteam van de GGD: "Uit onderzoek is gebleken dat een niet goed verlopende spraaktaalontwikkeling onder andere gedragsproblemen, vroegtijdige schooluitval, analfabetisme, leerproblemen en criminaliteit tot gevolg kan hebben!" Ga er maar aan staan! Het zal je kind maar wezen!

Motie

De raad van Wijdemeren heeft niet zoveel te zeggen over de begroting van de GGD, maar dat weerhield de raad er niet van om te discussiëren over een motie van het CDA om preventieve logopedie op scholen te handhaven. De WWK rapporteerde: "Voor de motie stemden 13 raadsleden. Tegen stemden vijf raadsleden, te weten Joep Frijdal (VVD), Joep Nuissl (DB), René Voigt (DB), Emile Bakker (DB) en Miep van Hattem (DB)". De motie werd dus aangenomen. Wethouder Boermans moest gaan protesteren. Uiteindelijk heeft dat niet geholpen: preventieve logopedie werd toch afgeschaft.

Waarom stemden deze vijf tegen, en 13 anderen voor? Houden die vijf niet van kinderen? Vinden ze een beetje criminaliteit en wat leerproblemen niet zo erg? Nee, natuurlijk. Wat is er dan aan de hand?

"Voorkomen is beter dan genezen"

Er wordt op velerlei gebied preventief onderzoek gedaan, van baarmoederhalskanker bij middelbare vrouwen tot burn-outs bij jonge ICT'ers. Preventief onderzoek (screening) gebeurt bij mensen die geen klachten hebben. Het heeft alleen maar zin (1) als er een redelijke kans is dat iemand het probleem heeft of zal krijgen, en (2) als het vroegtijdig vaststellen iets oplevert.

Het antwoord op die vragen wat betreft preventieve logopedie kan niet gegeven worden, ook al roepen de logopedisten om het hardst dat "uit onderzoek blijkt.." Dat onderzoek is namelijk zeker niet eenduidig, voorzover het al relevant is. Maar waar het hier om gaat is dat de raadsleden geen idee hebben van dat onderzoek. Ze weten niet wat de resultaten zijn, of het onderzoek goed uitgevoerd is, en door wie.

Deskundigen

Het verstandigst is om je bij dit soort zaken te verlaten op wat deskundigen zeggen, vooropgesteld dat er geen aanleiding is om aan te nemen dat die een verborgen agenda hebben, of banden met de farmaceutische industrie. In dit geval waren de deskundigen de mensen van de GGD. Die hebben een afweging gemaakt en - ongetwijfeld met pijn in het hart - besloten waar de bezuinigingen plaats moesten vinden.

Eén argument moge voldoende zijn: als je stemt voor het behoud van preventieve logopedie betekent dat mogelijkerwijze dat er minder geld is voor het onderzoek naar baarmoederhalskanker. Het is duidelijk dat de raadsleden die vóór de motie stemden, die afweging niet gemaakt hebben en ook niet konden maken. Zij hebben gekozen zonder te weten wat de consequenties van hun keuze waren. Zij hebben zich laten leiden door emotionele argumenten. Zielig voor de school… zielig voor de logopedisten… zielig voor al de kinderen die nu kans lopen om analfabeet te worden, of crimineel, of om achterop te raken op school. Alsof spraak- en taalproblemen niet meestal snel opgemerkt worden door de leerkracht.

Verstandige keuze

Logopedisten doen nuttig werk. Het zijn hardwerkende professionals. Ik heb sommige onder mijn studenten gehad als ze een vervolgopleiding deden. Maar die vijf raadsleden - vier DB'ers en één VVD'er - maakten de verstandige keuze. Als je niet precies weet wat er aan de hand is, dan volg je degenen die het beter kunnen beoordelen.

Cor Koster
Nederhorst den Berg