ingezonden brief

Fractiediscipline

Ik hou niet van fractiedwang of stemdiscipline. Als een hele fractie altijd één standpunt inneemt, en niemand ooit zelfs maar een kanttekening plaatst bij een stemming, dan denk ik: we kunnen wel met wat minder mensen toe in de raad. Maar zoals met alles geldt ook hier: de zaak ligt genuanceerd.

Raadsleden zijn persoonlijk gekozen, ook al staan ze "op een lijst". Ze worden geacht zonder last of ruggespraak te stemmen. De gedachte daarachter is dat elke volksvertegenwoordiger op basis van eigen overtuiging en eigen inzicht een standpunt inneemt en zich daarbij laat leiden door het algemeen belang. Niet het eigen belang, en niet het belang van de partij waartoe hij of zij behoort, maar het algemeen belang.

Het stemmen zonder last of ruggespraak is in de wet vastgelegd. Desalniettemin wordt in vertegenwoordigende lichamen vaak niet gestemd op basis van wat men zelf vindt, maar van wat "de partij" of "de fractie" vindt. Men stemt als blok. Afwijkende meningen worden soms niet getolereerd. Kennelijk is dat o.a. bij de VVD in onze gemeente het geval. Strikt genomen gaat dat in tegen zowel de letter als de geest van de wet.

In de praktijk zijn er echter een aantal gevallen waarin men wel degelijk gezamenlijk moet optrekken en waarbij geen ruimte mag zijn voor een afwijkend oordeel. Dit geldt onder andere voor zaken die expliciet in het partijprogramma genoemd zijn. (Ja ja, ik weet dat dit niet altijd opgaat in een coalitie...). Van het CDA kun je bijvoorbeeld verwachten dat men "met z'n allen" tegen kermis op zondag onder kerktijd zal zijn. En als een CDA-lid toevallig vindt dat je ook op zondagochtend met botsautootjes rond moet kunnen raggen, dan heeft hij pech.

Een ander voorbeeld deed zich afgelopen week voor. Niet in een fractie maar in de coalitie. Hilbrand Korver, ooit van Groen Links maar nu, net als ex-VVD'er Ruud Buijs, zelfstandige ondernemer in het politieke landschap, diende een motie in waarin CDA-wethouder Van Henten verweten werd dat zij de raad onvolledig en onjuist zou hebben ingelicht. Eigenlijk ging het over iets heel anders: onvrede met een besluit ergens een stel bomen te verwijderen. Over die bomen heb ik geen oordeel. Waar het mij hier om gaat is de passage in de motie waarin de wethouder verweten werd de raad onvolledig en onjuist geïnformeerd te hebben. Een doodzonde voor een bestuurder.

Twee leden van de coalitie, Ben Steenvoorden en Rieks Karssemeijer, allebei PvdA'ers, stemden vóór de motie. Het is zeer goed mogelijk dat ze zich niet realiseerden dat ze, door vóór de motie te stemmen, het doodvonnis van de wethouder tekenden en dus de coalitie opbliezen. Een groot politiek instinct dicht ik Steenvoorden en Karssemeijer niet toe. Aardige mensen allebei, en zeer begaan met bomen en zo, en vermoedelijk met alles wat groeit en bloeit. Maar van politiek hebben ze weinig kaas gegeten.

Als die motie aangenomen was geworden, had de wethouder af moeten treden. Dat zou betekend hebben: einde van de coalitie. Zoiets *doe* je niet, een half jaar vóór de verkiezingen. Ik weet niet precies wat mijn eigen CDA-fractie gezegd heeft, of nog gaat doen, maar als ik in de raad gezeten zou hebben dan had ik de coalitie-partners Steenvoorden en Karssemeijer onder het gras geschoffeld. Want het algemeen belang is er absoluut niet mee gediend dat je een coalitie een half jaar vóór de verkiezingen opblaast.

Kortom: fractiediscipline ... stemdiscipline... zo min mogelijk. Je stemt zonder last of ruggespraak. Maar je moet natuurlijk wel weten wat je stem betekent...

Cor Koster
Nederhorst den Berg