ingezonden bericht

Stille armoede, we mogen echt wel wat herrie maken bij het oplossen daarvan

"Het probleem van stille armoede is de stilte daarvan", zo opende CDA-voorzitter Cor Koster de brainstormavond met als thema ' Stille armoede op tafel'. Ongeveer 75 vertegenwoordigers van levensbeschouwelijke organisaties, ouderenbonden, Versa, gemeente, politieke partijen e.d. discussieerden woensdag 24 oktober in de Loosdrechtse Emtinckhof over de aanpak van stille armoede. Opzet van de avond was organisaties, instellingen en alle betrokkenen met elkaar in contact te brengen en zien hoe we met elkaar een sociaal netwerk kunnen vormen dat beter als vangnet kan dienen dan de nogal van elkaar geïsoleerde activiteiten die nu ontplooid worden.

Hardop vroeg Koster zich af: "Ken je iemand in je omgeving? Ik ken ze niet, u wel? Ik zie mensen knikken en dat is een bevestiging. Wij willen mensen bij elkaar brengen waardoor het probleem deskundiger en effectiever aangepakt kan worden. Problemen kunnen complex zijn. Daarom geen partijpolitieke avond, want dit probleem stijgt boven alle partijen uit. Het is goed dat alle politieke partijen van Wijdemeren vertegenwoordigd zijn."

Hulp zat, maar kom er maar eens om

Volgens CDA Tweede Kamerlid Eddy van Hijum loopt Wijdemeren op de landelijke discussie vooruit. "In de landelijke politiek is inkomenspolitiek een actueel onderwerp. Het CDA wil een grotere rol voor gemeenten. "Gemeenten moeten meer maatwerk kunnen maken. Dus allerlei regelingen moeten makkelijker en overzichtelijker. Op dit moment moet je haast afgestudeerd zijn in bestuurskunde om te weten van welke regelingen je gebruik kunt maken. Er is veel ondersteuning voor deze groep, maar kom er maar eens aan als je het nodig hebt."

De wirwar aan regelingen, onbekendheid en lawine van moeilijke formulieren die ingevuld moeten worden, allemaal onderwerpen die voortdurend te horen waren. Maar ook succesvolle voorbeelden uit de eigen en naburige gemeenten, waaronder de sociale kaart waarop alle instanties en regelingen helder in beeld worden gebracht. "Het is dan wel te hopen dat degenen die op de sociale kaart staan dat zelf ook weten en van elkaar weten wat ze doen. Nu wordt er nog veel langs elkaar heen gewerkt of wordt werk dubbel gedaan."

Gemeenteambtenaren vertelden dat bijstandmensen wel goed te bereiken zijn. Zij kennen de regels en de gemeente Wijdemeren heeft een goed minimumbeleid. "Maar naast de bijstandmensen is er een grote groep mensen die de regelingen niet kent en er geen gebruik van maakt. Ze doen zichzelf tekort. Mensen reageren niet ondanks alle publicaties. Misschien wel omdat je toch met de billen bloot moet en procedures lastig met vele regelingen zijn." Maar armoede lijkt ook zo'n beetje het laatste taboe, er is veel schaamte om hulp te zoeken en je hand op te houden.

Sociale kaart komt er wel

Dat die sociale kaart er komt is haast wel zeker. Het CDA gaat daar in ieder geval mee beginnen. En als iedereen de wil heeft om meer samen te werken dan komt het sociale netwerk er ook wel. "We moeten van elkaar weten wat we doen zodat we een goede verwijzing kunnen doen . Form ulieren zijn vaak onnodig ingewikkeld, bereikbaarheid van instanties ook al lastig en dan haken mensen af." De gemeente Wijdemeren heeft sinds kort een zorgconsulent. Die kan ook helpen met het invullen van formulieren.

Sociaal netwerk gaat er ook komen

Hoe groot het probleem in Wijdemeren is, is lastig te bepalen. Eerst zullen de mensen uit hun isolement gehaald moeten worden. Want armoede is niet alleen financiën, maar ook vereenzaming. Door veel aandacht aan het probleem te schenken, weten de mensen dat ze niet de enige zijn. Opvangen van signalen in je omgeving of door de professionals is van belang. Mensen lopen met hun problemen eerder naar een persoon dan naar een instantie. Meer tijd steken in persoonlijke gesprekken kan goed helpen. Dan komen de verhalen vanzelf wel. Het moet vervolgens niet bij aanhoren blijven. Met een sociaal netwerk kun je mensen snel en goed begeleiden en doorverwijzen. Wel moet je goed kijken hoe je met privacygevoelige informatie omgaat.

De druppel en de steen

Een sociale netwerk opzetten is het tweede actiepunt dat de bijeenkomst heeft opgeleverd. "We moeten elkaar kennen, weten wat we doen en snel kunnen bereiken. Daarmee voorkomen we dat we in algemeenheden blijven steken", vertelde Joop Festen uit Nederhorst den Berg. "Algemene ondersteuning is uit den boze. Je moet heel concreet zijn. Bijvoorbeeld: kan ik een formulier voor u invullen, zal ik een half uur met uw hondje gaan wandelen? In 2001 zijn we gestart met hulp bij het invullen van belastingformulieren. Toen hadden we drie aanvragen. Nu werken we er met zes vrijwilligers aan en hebben 430 aangiften verzorgd. Onlangs nog een aangifte van een mevrouw met een klein pensioentje die dacht dat aangifte doen voor haar niet belangrijk was. Ze had immers maar een klein inkomen. Maar vaak hebben ouderen veel bijzondere kosten die aftrekbaar zijn. Deze mevrouw kreeg over de periode 2003 - 2006 maar liefst 3.000 euro terug. Totaal verwachten we een teruggave van 150.000 euro."

Festen betoogde wat meer vertrouwen te hebben in de druppel die de steen steeds verder uitholt. Het gaat allemaal stukje bij beetje en daarom zeg ik altijd "Stille armoede, we mogen echt wel wat herrie maken bij het oplossen daarvan."

Theo Reijn
CDA Wijdemeren